Phương pháp cải thiện huyết áp cao ở người lớn tuổi

Huyết áp cao, hay còn gọi là tăng huyết áp, là một vấn đề sức khỏe phổ biến ở người cao tuổi. Theo thống kê, tỷ lệ người cao tuổi mắc bệnh tăng huyết áp cao hơn nhiều so với các lứa tuổi khác. Huyết áp cao nếu không được kiểm soát tốt có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như tai biến mạch máu não, suy tim, suy thận,… Do đó, việc cải thiện huyết áp cao ở người cao tuổi là vô cùng quan trọng.

Qua bài viết này, Bình Mỹ sẽ cung cấp cho bạn những phương pháp hiệu quả để kiểm soát huyết áp và nâng cao sức khỏe cho người cao tuổi.

Tác động của lão hóa mạch máu đến bệnh huyết áp cao ở tuổi già

Huyết áp cao phổ biến hơn ở người lớn tuổi

Lão hóa mạch máu là một quá trình tự nhiên liên quan đến những thay đổi cấu trúc và chức năng của thành mạch. Những thay đổi này bao gồm:

• Giảm độ đàn hồi của thành mạch: Khiến mạch máu trở nên cứng hơn và khó giãn nở hơn, dẫn đến tăng áp lực lên thành mạch và tăng huyết áp.
• Tăng độ dày của thành mạch: Do sự tích tụ mảng bám và xơ vữa, thành mạch dày lên, làm giảm lưu lượng máu và tăng áp lực lên thành mạch.
• Rối loạn chức năng nội mô: Lớp lót bên trong của mạch máu (nội mô) chịu trách nhiệm điều hòa lưu lượng máu và ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông. Lão hóa có thể làm hỏng nội mô, dẫn đến tăng huyết áp và nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn.

Tăng huyết áp tâm thu đơn độc (THATTĐĐ) là dạng tăng huyết áp phổ biến nhất ở người cao tuổi. THATTĐĐ được đặc trưng bởi huyết áp tâm thu cao (≥ 140 mmHg) trong khi huyết áp tâm trương bình thường hoặc thấp (< 90 mmHg). THATTĐĐ có thể do một số yếu tố gây ra, bao gồm lão hóa mạch máu, bệnh tim và đái tháo đường.

Nguyên nhân gây nên việc huyết áp cao ở người lớn tuổi

Ở người cao tuổi, huyết áp cao có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:

Lão hóa mạch máu

Thành mạch máu trở nên cứng và kém đàn hồi hơn, khiến máu khó lưu thông và tăng áp lực lên thành mạch.

Tăng độ dày của thành mạch do sự tích tụ mảng bám và xơ vữa.

Rối loạn chức năng nội mô, lớp lót bên trong của mạch máu.

Nguyên nhân dẫn đến tăng huyết áp

Yếu tố di truyền

Nếu có cha mẹ hoặc anh chị em ruột bị cao huyết áp, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Bệnh lý nền

Tăng huyết áp thứ phát là do một bệnh lý nền gây ra, chỉ chiếm khoảng 10% trường hợp ở người cao tuổi. Một số nguyên nhân phổ biến của tăng huyết áp thứ phát bao gồm:

• Bệnh lý thận: Bệnh thận cấp hoặc mạn tính, hẹp động mạch thận.
• Rối loạn nội tiết: Cường Aldosteron tiên phát (hội chứng Conn), hội chứng Cushing, bệnh lý tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến yên.
• Mang thai: Một số phụ nữ có thể bị tăng huyết áp khi mang thai (tiền sản giật).

Thuốc men

Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc co mạch và một số loại thuốc lợi tiểu, có thể làm tăng huyết áp.

Thói quen sinh hoạt

• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều muối, cholesterol và chất béo bão hòa. Theo khuyến cáo của các tổ chức y tế uy tín như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lượng muối tối đa mỗi người trưởng thành nên tiêu thụ mỗi ngày là dưới 5 gam, tương đương 1 thìa cà phê. Tuy nhiên, thực tế cho thấy lượng muối mà người dân Việt Nam và các nước châu Á tiêu thụ cao hơn nhiều lần so với khuyến cáo này.
• Ít vận động.
• Hút thuốc lá.
• Uống nhiều rượu bia.
• Thừa cân hoặc béo phì.
• Căng thẳng.

Tác hại của cao huyết áp đối với sức khỏe người cao tuổi

Biến chứng thường thấy của huyết áp cao

Biến chứng tim mạch

Đau tim: Cao huyết áp làm tăng nguy cơ hình thành mảng bám trong động mạch, dẫn đến hẹp lòng động mạch và hạn chế lưu lượng máu đến tim. Khi tim không nhận đủ máu, có thể dẫn đến đau tim.

Đột quỵ: Cao huyết áp làm tăng nguy cơ vỡ mạch máu não hoặc tắc nghẽn mạch máu não do cục máu đông, dẫn đến đột quỵ. Đột quỵ có thể gây ra các di chứng nghiêm trọng như liệt nửa người, mất khả năng ngôn ngữ, suy giảm nhận thức, thậm chí tử vong.

Suy tim: Cao huyết áp làm cho tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể. Theo thời gian, tim có thể trở nên yếu đi và không thể bơm đủ máu, dẫn đến suy tim.

Biến chứng não

Tổn thương não: Cao huyết áp có thể làm hỏng các mạch máu nhỏ trong não, dẫn đến suy giảm nhận thức, sa sút trí tuệ và thậm chí là mất trí nhớ.

Đột quỵ não: Như đã đề cập ở trên, đột quỵ não là một biến chứng nguy hiểm của cao huyết áp có thể gây ra các di chứng nghiêm trọng hoặc tử vong.

Biến chứng thận

Bệnh thận: Cao huyết áp có thể làm hỏng các mạch máu trong thận, dẫn đến suy giảm chức năng thận và thậm chí là suy thận.

Tăng nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính: Cao huyết áp là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh thận mạn tính, một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng có thể dẫn đến cần phải lọc máu hoặc ghép thận.

Biến chứng mắt

Tổn thương võng mạc: Cao huyết áp có thể làm hỏng các mạch máu trong mắt, dẫn đến tổn thương võng mạc, giảm thị lực và thậm chí là mù lòa.

Tăng nguy cơ mắc bệnh glocom: Cao huyết áp làm tăng nguy cơ mắc bệnh glocom, một bệnh lý có thể dẫn đến tổn thương dây thần kinh thị giác và mất thị lực.

Một số cách cải thiện chứng huyết áp cao người lớn tuổi

Chế độ ăn uống hợp lý

Hạn chế muối: Lượng muối khuyến cáo cho người cao tuổi bị cao huyết áp là không quá 6 gam mỗi ngày, tương đương 1 thìa cà phê. Nên hạn chế sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp, thực phẩm nhiều muối như muối i-ốt, nước mắm, đồ muối chua.

Ăn thực phẩm lành mạnh giúp cải thiện huyết áp ở người cao tuổi

Ăn nhiều trái cây, rau xanh: Trái cây và rau xanh cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ giúp hạ huyết áp. Nên ăn ít nhất 5 khẩu phần trái cây và rau xanh mỗi ngày.

Bổ sung thực phẩm giàu kali: Kali giúp cân bằng lượng natri trong cơ thể và hỗ trợ hạ huyết áp. Các thực phẩm giàu kali bao gồm chuối, khoai lang, bông cải xanh, đậu Hà Lan, quả mơ,…

Hạn chế chất béo bão hòa và cholesterol: Chất béo bão hòa và cholesterol cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Nên hạn chế sử dụng các thực phẩm giàu chất béo bão hòa như thịt đỏ, da động vật, nội tạng động vật, bánh ngọt, kem,…

Chọn thực phẩm giàu chất béo không bão hòa đơn và đa: Chất béo không bão hòa đơn và đa có lợi cho sức khỏe tim mạch và có thể giúp hạ huyết áp. Các thực phẩm giàu chất béo không bão hòa đơn và đa bao gồm dầu ô liu, dầu hạt cải, quả bơ, các loại hạt,…

Duy trì cân nặng ổn định

Duy trì cân nặng hợp lý là một trong những biện pháp quan trọng nhất để kiểm soát huyết áp cao ở người cao tuổi. Theo thống kê, giảm chỉ 1kg trọng lượng cơ thể có thể giúp giảm 1mmHg huyết áp tâm thu. Khi bạn thừa cân, lượng mỡ thừa tích tụ xung quanh các cơ quan, bao gồm cả tim và mạch máu. Điều này làm tăng sức cản của dòng chảy máu, khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, dẫn đến tăng huyết áp.

Căng thẳng có thể khiến bạn ăn nhiều hơn và tăng cân. Hãy tìm cách để quản lý căng thẳng hiệu quả như tập yoga, thiền, nghe nhạc, dành thời gian cho sở thích,…

Bạn có thể sử dụng các công cụ như Chỉ số khối cơ thể (BMI) hoặc vòng eo để xác định cân nặng lý tưởng của mình.

Tập thể dục thường xuyên

Người lớn tuổi phù hợp với các hoạt động nhẹ nhàng

Nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần. Các bài tập phù hợp cho người cao tuổi bao gồm đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe, tập thể dục nhịp điệu,…

Hạn chế sử dụng chất kích thích

Hạn chế rượu bia: Uống quá nhiều rượu bia có thể làm tăng huyết áp. Nam giới nên hạn chế uống rượu bia không quá 2 ly mỗi ngày và phụ nữ nên hạn chế không quá 1 ly mỗi ngày.

Bỏ thuốc lá: Hút thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Bỏ thuốc lá là một trong những việc quan trọng nhất bạn có thể làm để cải thiện sức khỏe tim mạch của mình.

Sử dụng dược phẩm

Khi thay đổi lối sống không đủ để kiểm soát huyết áp cao ở người cao tuổi, bạn nên đến gặp bác sĩ để kê đơn thuốc để hỗ trợ điều trị.

Thuốc lợi tiểu là nhóm thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị tăng huyết áp, bao gồm cả ở người cao tuổi. Thuốc lợi tiểu hoạt động bằng cách tăng đào thải muối và nước ra khỏi cơ thể qua đường nước tiểu, giúp giảm lượng máu lưu thông trong cơ thể và từ đó cải thiện huyết áp cao. Tuy nhiên, thuốc lợi tiểu có thể không hiệu quả với tất cả mọi người, đặc biệt là những người có chức năng thận suy giảm nặng hoặc mắc một số bệnh lý khác.

Thuốc ức chế men chuyển (ACE) hoạt động bằng cách ngăn chặn sự chuyển đổi angiotensin I thành angiotensin II, một hormone có tác dụng co mạch máu và làm tăng huyết áp. Khi angiotensin II được ức chế, các mạch máu giãn ra, giúp giảm sức cản của dòng chảy máu và từ đó làm giảm huyết áp. Lưu ý thuốc ức chế men chuyển không nên được sử dụng bởi phụ nữ mang thai hoặc cho con bú.

Thuốc chẹn beta hoạt động bằng cách ức chế tác dụng của hormone adrenaline và noradrenaline, hai hormone có tác dụng làm tăng nhịp tim, tăng lực co bóp tim và co mạch máu. Khi tác dụng của các hormone này bị ức chế, nhịp tim và lực co bóp tim chậm lại, các mạch máu giãn ra, giúp cải thiện huyết áp cao. Tuy nhiên, thuốc chẹn beta không nên được sử dụng bởi những người có nhịp tim chậm, hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Theo dõi huyết áp thường xuyên

Theo dõi huyết áp thường xuyên là một việc làm vô cùng quan trọng đối với người cao tuổi bị tăng huyết áp. Huyết áp có thể thay đổi theo thời gian do nhiều yếu tố như thay đổi thời tiết, căng thẳng, chế độ ăn uống, hoạt động thể chất, tác dụng phụ của thuốc,… Việc theo dõi huyết áp thường xuyên giúp bạn phát hiện sớm các biến đổi huyết áp, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Theo dõi huyết áp thường xuyên giúp bạn ý thức được tầm quan trọng của việc kiểm soát huyết áp và tăng cường tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

Chủ động theo dõi huyết áp của bản thân

Bạn có thể sử dụng máy đo huyết áp tự động để theo dõi huyết áp tại nhà.

Nên chọn máy đo huyết áp uy tín, chất lượng tốt và được cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp phép.

Cách đo huyết áp tại nhà:

• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của máy đo huyết áp.
• Ngồi thoải mái, thư giãn trong ít nhất 5 phút trước khi đo.
• Quấn băng đo quanh bắp tay, đảm bảo băng đo vừa vặn, không quá chật hoặc quá lỏng.
• Bật máy và thực hiện các thao tác theo hướng dẫn.
• Ghi chép kết quả đo (bao gồm huyết áp tâm thu, huyết áp tâm trương và nhịp tim) vào sổ theo dõi.

Nên đo huyết áp vào cùng một thời điểm mỗi ngày, tốt nhất là vào buổi sáng sau khi thức dậy và trước khi ăn sáng.

Kết luận

Huyết áp cao là một vấn đề sức khỏe phổ biến ở người cao tuổi, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim và suy thận. Việc kiểm soát tốt huyết áp là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.

Bằng cách áp dụng các biện pháp trên, người cao tuổi có thể cải thiện huyết áp cao, bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Thông tin liên hệ:

HỆ THỐNG DƯỠNG LÃO BÌNH MỸ

SĐT: 0789 7575 39

Email: vanphong@duonglaobinhmy.com

Địa chỉ: 3D Đ. Số 171, Bình Mỹ, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh

Website: https://duonglaobinhmy.com/

Đăng bởi (Author): Bình Mỹ

⭐⭐⭐⭐⭐ 4.9 / 5 (143 votes)