06 March 2025

Phòng tránh tai biến mạch máu não cho người cao tuổi bằng dinh dưỡng và sinh hoạt

Tai biến mạch máu não là một trong những nguyên nhân gây tử vong và tàn tật hàng đầu trên thế giới, đặc biệt đối với người cao tuổi. Khi tuổi tác càng cao, hệ thống mạch máu suy giảm, nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, huyết áp và đột quỵ càng tăng. Tuy nhiên, việc phòng tránh tai biến người cao tuổi hoàn toàn có thể đạt được thông qua chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý, chúng ta có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc bệnh này. Bài viết này, Bình Mỹ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tai biến mạch máu não, các yếu tố nguy cơ và quan trọng nhất là những biện pháp hiệu quả để phòng tránh bệnh bằng chế độ dinh dưỡng và lối sống khoa học.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây nên bệnh tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não (đột quỵ) là một tình trạng cấp cứu y tế nghiêm trọng xảy ra khi lưu lượng máu đến não bị gián đoạn, gây tổn thương não bộ. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật ở người cao tuổi. Tai biến mạch máu não có hai dạng chính:

– Đột quỵ do thiếu máu cục bộ: Chiếm khoảng 85% các trường hợp, xảy ra khi cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu não.

– Đột quỵ do xuất huyết: Xảy ra khi mạch máu não bị vỡ, dẫn đến chảy máu trong não.

Nguyên nhân gây tai biến mạch máu não

Một số nguyên nhân phổ biến gây tai biến mạch máu não gồm:

• Huyết áp cao: Đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu của tai biến mạch máu não. Khi huyết áp tăng cao, thành mạch máu chịu áp lực lớn hơn bình thường, làm tăng nguy cơ rạn nứt, tổn thương và vỡ mạch máu. Nếu mạch máu não bị vỡ, người bệnh có thể bị xuất huyết não, gây tổn thương nghiêm trọng đến hệ thần kinh.

• Bệnh tim mạch: Các vấn đề về tim như rung nhĩ, suy tim, hẹp van tim, hoặc xơ vữa động mạch có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Những cục máu đông này có thể di chuyển lên não và gây tắc nghẽn động mạch, dẫn đến đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Ngoài ra, bệnh mạch vành và nhồi máu cơ tim cũng có mối liên hệ chặt chẽ với tai biến mạch máu não, do chúng ảnh hưởng trực tiếp đến lưu lượng máu và sức khỏe của hệ tuần hoàn.

• Tiểu đường: Lượng đường trong máu cao kéo dài gây tổn thương thành mạch máu, làm giảm độ đàn hồi của mạch và tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa cũng như cục máu đông. Những biến chứng của bệnh tiểu đường như tổn thương thần kinh, suy giảm tuần hoàn và rối loạn chuyển hóa lipid đều làm tăng khả năng mắc đột quỵ.

• Mỡ máu cao: Khi mức cholesterol xấu (LDL) trong máu cao, nó có thể tích tụ trên thành động mạch, hình thành các mảng xơ vữa. Theo thời gian, những mảng xơ vữa này thu hẹp lòng mạch, cản trở dòng máu lưu thông, dẫn đến nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Bên cạnh đó, mỡ máu cao cũng làm tăng nguy cơ huyết khối, khiến cục máu đông dễ hình thành hơn.

• Lối sống không lành mạnh: Bao gồm hút thuốc, uống rượu bia quá mức, chế độ ăn uống thiếu lành mạnh và ít vận động. Ăn quá nhiều thực phẩm chứa chất béo bão hòa, muối và đường có thể dẫn đến tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu và béo phì – những yếu tố nguy cơ chính gây đột quỵ.

👉 Hiểu rõ những nguyên nhân này giúp chúng ta có biện pháp phòng tránh hiệu quả, bảo vệ sức khỏe não bộ và hệ tim mạch.

Chế độ dinh dưỡng giúp phòng tránh tai biến người cao tuổi

Hạn chế muối và chất béo bão hòa

Muối và chất béo bão hòa làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và huyết áp cao, hai yếu tố chính dẫn đến tai biến. Người cao tuổi nên:

✔ Giảm tiêu thụ muối dưới 5g/ngày.

✔ Tránh thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, thịt nguội.

✔ Sử dụng dầu thực vật thay vì mỡ động vật.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý để có một sức khỏe tốt

Bổ sung thực phẩm tốt cho tim mạch

Các loại thực phẩm sau giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, cải thiện tuần hoàn máu:

• Rau xanh và trái cây: Giàu chất xơ, kali, vitamin giúp giảm huyết áp.

• Cá béo (cá hồi, cá thu, cá mòi): Cung cấp omega-3 giúp giảm viêm và bảo vệ mạch máu.

• Các loại hạt (óc chó, hạnh nhân, hạt lanh): Chứa chất béo lành mạnh giúp giảm cholesterol xấu.

Kiểm soát đường huyết

Kiểm soát đường huyết đóng vai trò quan trọng trong việc phòng tránh tai biến mạch máu não cũng như các biến chứng sức khỏe khác ở người cao tuổi.

– Tránh các loại bánh kẹo ngọt, nước ngọt có ga, nước trái cây đóng hộp.

– Sử dụng đường tự nhiên từ trái cây thay thế, nhưng vẫn cần kiểm soát lượng tiêu thụ. Ưu tiên các loại đường có chỉ số đường huyết thấp như đường dừa hoặc đường cỏ ngọt (stevia).

– Chia nhỏ lượng tinh bột trong ngày thay vì ăn một lần quá nhiều.

– Kết hợp tinh bột với protein và chất béo lành mạnh để làm chậm quá trình hấp thụ đường.

– Uống 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình trao đổi chất.

– Hạn chế uống nước ép trái cây có đường, thay vào đó có thể dùng nước ép rau củ.

– Trà xanh và trà thảo mộc giúp ổn định đường huyết.

👉 Thừa cân làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Người già nên duy trì chỉ số BMI ở mức hợp lý bằng cách kết hợp chế độ ăn lành mạnh với vận động.

Chế độ sinh hoạt khoa học tránh tai biến người cao tuổi

Tập thể dục thường xuyên

Vận động giúp tăng cường tuần hoàn máu, giảm cholesterol và kiểm soát huyết áp. Một số bài tập phù hợp với người cao tuổi:

✔ Đi bộ nhanh 30 phút/ngày.

✔ Tập yoga, dưỡng sinh.

✔ Đạp xe hoặc bơi lội nhẹ nhàng.

Lối sống lành mạnh, tích cực giúp cơ thể khỏe mạnh

Ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng

Thiếu ngủ và stress kéo dài làm tăng nguy cơ đột quỵ. Vì vậy, cần tạo cho người cao tuổi mội không gian và thói quen sinh hoạt thoải mái.

– Ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm: Duy trì thời gian ngủ cố định, tránh thức khuya, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.

– Hạn chế uống cà phê, trà đậm vào buổi tối: Caffeine có thể gây mất ngủ hoặc làm giấc ngủ bị gián đoạn.

– Nghe nhạc nhẹ, đọc sách thư giãn trước khi ngủ: Giúp cơ thể và tinh thần thư thái hơn, dễ ngủ hơn.

– Duy trì thói quen sinh hoạt điều độ: Ăn uống đúng giờ, tập thể dục nhẹ nhàng ban ngày giúp cơ thể điều hòa nhịp sinh học tốt hơn.

– Gặp gỡ bạn bè, tham gia các hoạt động xã hội: Tâm lý vui vẻ, lạc quan cũng góp phần giảm stress, từ đó giảm nguy cơ tai biến mạch máu não.

👉Ngủ ngon và kiểm soát căng thẳng không chỉ giúp phòng tránh đột quỵ mà còn nâng cao chất lượng sống cho người cao tuổi.

Tránh các thói quen xấu

• Không hút thuốc: Thuốc lá làm hẹp mạch máu, tăng nguy cơ đột quỵ. Những người hút thuốc có nguy cơ bị tai biến mạch máu não cao gấp 2-4 lần so với người không hút thuốc. Do đó, bỏ thuốc lá là một trong những cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ đột quỵ và bảo vệ sức khỏe tim mạch.

• Hạn chế rượu bia: Lạm dụng rượu gây huyết áp cao và làm tổn thương mạch máu. Để bảo vệ sức khỏe, người cao tuổi nên hạn chế rượu bia, không uống quá 1 đơn vị rượu/ngày (tương đương 150ml rượu vang, 350ml bia hoặc 45ml rượu mạnh). Tốt nhất, nên chọn lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống khoa học thay vì phụ thuộc vào rượu bia.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Người cao tuổi nên đi khám sức khỏe định kỳ để theo dõi các chỉ số quan trọng như huyết áp, đường huyết, mỡ máu, chức năng tim mạch và tình trạng mạch máu. Đây là biện pháp quan trọng giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ gây tai biến mạch máu não, từ đó có hướng điều chỉnh kịp thời để phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Khám sức khỏe định kỳ để bảo vệ sức khỏe

Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bất thường và có biện pháp điều chỉnh kịp thời, chẳng hạn như thay đổi chế độ ăn uống, tập luyện hoặc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, thông qua khám sức khỏe, bác sĩ có thể đánh giá tổng quan về tình trạng tim mạch, chức năng gan thận và nguy cơ mắc các bệnh lý mãn tính khác, từ đó đưa ra lời khuyên phù hợp để bảo vệ sức khỏe toàn diện. Chủ động theo dõi sức khỏe và kiểm soát các yếu tố nguy cơ là cách hiệu quả nhất giúp người cao tuổi phòng tránh tai biến mạch máu não và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Kết luận

Tai biến mạch máu não là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật ở người cao tuổi, nhưng hoàn toàn có thể chống lại được nếu có lối sống lành mạnh và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ. Việc duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, tập luyện thường xuyên, kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu, hạn chế rượu bia, bỏ thuốc lá và giữ tinh thần thoải mái là những biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ đột quỵ. Bên cạnh đó, khám sức khỏe định kỳ đóng vai trò thiết yếu trong việc phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, giúp người cao tuổi có hướng điều chỉnh kịp thời. Chăm sóc sức khỏe toàn diện không chỉ giúp phòng tránh tai biến mạch máu não mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống, mang lại sự an tâm và khỏe mạnh dài lâu.

Phòng tránh tai biến người cao tuổi không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn giúp người lớn tuổi duy trì cuộc sống độc lập, tự chủ và tận hưởng tuổi già một cách trọn vẹn. Sự chủ động trong chăm sóc sức khỏe ngay từ bây giờ chính là chìa khóa để giảm thiểu rủi ro, mang lại sự an tâm cho bản thân và gia đình. Hãy biến những thói quen tốt thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày để có một cơ thể khỏe mạnh, một tinh thần minh mẫn và một cuộc sống viên mãn dài lâu.

Thông tin liên hệ:

HỆ THỐNG DƯỠNG LÃO BÌNH MỸ

SĐT: 0789 7575 39

Email: vanphong@duonglaobinhmy.com