01 February 2024

Đau thần kinh tọa ở người già: Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Đau thần kinh tọa ở người già thường do những vấn đề về cột sống, chẳng hạn như thoái hóa đốt sống, đĩa đệm đốt sống hoặc cột sống chuột rút. Các nguyên nhân khác bao gồm viêm hoặc tổn thương thần kinh tọa, một số bệnh lý như đổ màu và đau đầu gối có thể làm áp đặt lên thần kinh tọa.

Triệu chứng của đau thần kinh tọa thường bao gồm đau, nhức hoặc sốt ở một hoặc cả hai chân, thường đi kèm với cảm giác nhức nhối hoặc châm chích. Đau có thể làm tăng khi bạn ngồi lâu, đứng lên từ tư thế ngồi hoặc khi nâng đồ nặng.

Để chẩn đoán và điều trị đau thần kinh tọa ở người già, việc thăm bác sĩ hoặc chuyên gia y tế là quan trọng. Họ có thể đề xuất phương pháp điều trị như dùng thuốc giảm đau, vận động vật lý, liệu pháp nhiệt hoặc thậm chí phẫu thuật trong các trường hợp nặng.

Nội dung

1 Thông tin chung về đau thần kinh tọa:
- 1.1 Các nguyên nhân dẫn đến cơ đau thần kinh tọa ở người già?
2 Biểu hiện nào ở người già chứng tỏ đang bị đau thần kinh tọa?
3 Top + các phương pháp điều trị đau thần kinh tọa ở người già:

Thông tin chung về đau thần kinh tọa:

Đau thần kinh tọa (sciatica) là một tình trạng đau đớn, khó chịu xuất phát từ thần kinh tọa, thường lan ra từ đằng dưới lưng qua mông, môi trên đùi, chạy xuống đầu gối và mắt cá chân. Thần kinh tọa là một trong những thần kinh lớn nhất trong cơ thể, bắt nguồn từ đốt sống lưng và đi xuống đầu gối, mắt cá chân.

Nguyên nhân chính của đau thần kinh tọa thường liên quan đến áp lực, kích thích, hoặc tổn thương đối với thần kinh tọa.

Triệu chứng của đau thần kinh tọa thường bao gồm đau, nhức, hoặc sốt ở một hoặc cả hai chân, và thường lan ra theo đường dọc thân chân. Đau có thể đi kèm với cảm giác châm chích hoặc nhức nhối. Đối với nhiều người, điều trị bao gồm thuốc giảm đau, vận động vật lý và các phương pháp giảm căng cơ. Trong trường hợp nặng, có thể cần đến phẫu thuật.

Các nguyên nhân dẫn đến cơ đau thần kinh tọa ở người già?

Thoái hóa đốt sống (Spondylosis):

– Là một tình trạng liên quan đến quá trình lão hóa tự nhiên của cột sống. Đây là một biểu hiện tự nhiên của quá trình lão hóa và là một trong những vấn đề phổ biến ở người trưởng thành, đặc biệt là khi họ già đi, làm giảm độ linh hoạt của cột sống và tăng áp lực lên thần kinh tọa.

– Cột sống bao gồm các đốt sống và đĩa đệm giữa chúng. Khi lão hóa diễn ra, đĩa đệm có thể mất nước và đàn hồi, dẫn đến giảm chất lượng của chúng. Đốt sống có thể trải qua quá trình thoái hóa, làm mất kết cấu của chúng và làm giảm độ linh hoạt của cột sống.

Đĩa đệm đốt sống thoái hóa (Degenerative Disc Disease – DDD):

– Là một tình trạng lão hóa của đĩa đệm, một phần quan trọng của cột sống. DDD không phải là bệnh lý mà mô tả quá trình tự nhiên của sự mất mát chất lượng và đàn hồi của đĩa đệm theo thời gian, gây áp lực lên thần kinh tọa. DDD thường xuất hiện khi đĩa đệm mất nước và đàn hồi, làm giảm khả năng chống nén và giảm khả năng hấp thụ lực. Sự mất mát của đàn hồi có thể gây ra giảm giảm cảm giác đau và độ linh hoạt của cột sống.

– Điều trị DDD cũng đòi hỏi quản lý tình trạng sức khỏe tổng thể, bao gồm quản lý cân nặng, duy trì lối sống lành mạnh, và tránh những thói quen có thể gây áp lực lên cột sống.

DDD không phải là bệnh lý mà mô tả quá trình tự nhiên của sự mất mát chất lượng và đàn hồi của đĩa đệm theo thời gian.

Bệnh đau màu (Chronic Pain Conditions):

– Là một tình trạng lâu dài và thường kéo dài hơn 3 đến 6 tháng. Đây không chỉ là một triệu chứng mà là một bệnh lý riêng biệt, và có nhiều điều kiện khác nhau có thể gây ra đau màu. Một số bệnh như đổ màu, viêm khớp, u xơ tử cung, hoặc các điều kiện y tế khác cũng có thể gây đau thần kinh tọa.

– Điều trị bệnh đau màu thường đòi hỏi sự đa dạng và tích hợp của các phương pháp như sử dụng thuốc giảm đau, vận động vật lý, thủ thuật, và quản lý tâm lý. Quan trọng nhất là hợp tác chặt chẽ với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để xác định nguyên nhân cụ thể và lên kế hoạch điều trị phù hợp.

Cột sống chuột rút (Spinal Stenosis):

– Một trong các tình trạng mà không gian bao quanh thần kinh trong cột sống (ruột sọ) giảm đi, thường xuất hiện do sự thoái hóa tự nhiên của cột sống hoặc các vấn đề liên quan đến đĩa đệm và xương khớp.

– Quá trình lão hóa tự nhiên của cột sống có thể dẫn đến sự thoái hóa của xương, đĩa đệm và các cấu trúc khác, gây làm hẹp không gian bao quanh thần kinh. Sự trượt lệch của một đốt sống trên đốt sống bên dưới có thể gây nên chuột rút. Các vấn đề khác như tổn thương thoáng nước (ligaments), khối u, hoặc các tình trạng viêm nhiễm cột sống cũng có thể gây chuột rút.

– Trong một số trường hợp nặng, phẫu thuật có thể được xem xét để giảm áp lực lên thần kinh và cải thiện triệu chứng.

Sự trượt lệch của một đốt sống trên đốt sống bên dưới có thể gây nên chuột rút.

Bệnh lý đau thần kinh (Neuropathic Pain Disorders):

– Là một nhóm các tình trạng gây ra đau do tổn thương hoặc chấn thương đối với hệ thống thần kinh. Đây không phải là một triệu chứng mà là một bệnh lý riêng biệt, thường xuất hiện khi có sự tổn thương hoặc chấn thương đối với thần kinh do tiểu đường (diabetic neuropathy) hoặc hệ thống thần kinh trung ương cũng có thể làm tăng nguy cơ đau thần kinh tọa ở người già.

– Điều trị bệnh lý đau thần kinh thường đòi hỏi sự tích hợp của nhiều phương pháp, bao gồm sử dụng thuốc, vật lý trị liệu, điều chỉnh lối sống, và quản lý tâm lý. Để xác định nguyên nhân cụ thể và điều trị phù hợp, việc thăm bác sĩ hoặc chuyên gia y tế là quan trọng. Họ có thể yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh như X-quang, MRI, hoặc CT scan để đánh giá tình trạng của cột sống và thần kinh tọa.

Biểu hiện nào ở người già chứng tỏ đang bị đau thần kinh tọa?

Đau lan rộng khó chịu:

» Đau thần kinh tọa ở người già có thể gặp hiện tượng lan rộng, nghĩa là đau không chỉ giới hạn ở một vị trí cụ thể mà còn lan tỏa xuống các vùng khác trên chân hoặc nguyên bản xuống cổ chân. Đau thần kinh tọa thường là kết quả của áp lực hoặc tổn thương đối với thần kinh tọa, và khi có sự kích thích thần kinh, đau có thể lan rộng theo chiều dài của thần kinh.

» Bạn có thể sử dụng thuốc như NSAIDs hoặc gabapentin có thể giúp giảm đau và cảm giác kì lạ. Hoặc áp dụng cá c bài tập và vận động vật lý có thể giúp cải thiện sức mạnh cơ, độ linh hoạt, và giảm áp lực lên thần kinh. Giảm cân có thể giảm áp lực lên cột sống và giảm triệu chứng đau.

» Để đánh giá và xác định nguyên nhân cụ thể của đau, đặc biệt là nếu triệu chứng không giảm đi hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.

Mang lại cảm giác châm chích:

» Đau thần kinh tọa thường xuất hiện khi – thần kinh tọa bị áp lực hoặc kích thích do các nguyên nhân như thoái hóa đĩa đệm, thoát vị đĩa đệm, hoặc chấn thương cột sống. Cảm giác châm chích có thể xuất hiện theo dạng đau nhức, châm chích, hoặc những cảm giác không dễ chịu khác. Hoặc điện giật xuất hiện đột ngột, thường ở một bên của cơ thể. Ngoài đau, có thể xuất hiện cảm giác kì lạ như tê liệt, ngứa, hay cảm giác chuyển động không kiểm soát.

» Nếu triệu chứng không giảm đi hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, việc thăm bác sĩ là quan trọng để đánh giá, xác định nguyên nhân cụ thể và lên kế hoạch điều trị phù hợp.

Sưng hoặc cảm giác teo cơ rõ rệt:

» Các cơn co thắt cơ (spasms) thường xuất hiện khi cơ thể phản ứng trước đau và áp lực lên thần kinh tọa. Cơ bị kích thích và co thắt như một cách tự nhiên để bảo vệ chỗ tổn thương và giảm áp lực lên thần kinh. Các triệu chứng bao gồm cảm giác co thắt mạnh, đau và một cảm giác không thoải mái trong vùng bị ảnh hưởng. Vận động vật lý, giãn cơ, và thuốc giảm co thắt cơ có thể giúp kiểm soát cảm giác teo cơ.

» Biểu hiện sưng thường xuất hiện do viêm nhiễm hoặc tổn thương, gây ra bởi áp lực lên thần kinh tọa. Cơ thể có thể phản ứng bằng cách sản xuất các chất dẫn đến sự sưng. Việc sưng thường đi kèm với đau và có thể làm giảm sự linh hoạt của cơ bị ảnh hưởng. Sự giãn cơ và các biện pháp giảm viêm có thể giúp kiểm soát sự sưng. Sử dụng lạnh hoặc nhiệt độ cũng có thể giảm sưng và đau.

Nếu sưng và cảm giác teo cơ liên tục và gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, việc thăm bác sĩ là quan trọng để đánh giá và xác định nguyên nhân cụ thể.

Có thể xuất hiện sưng hoặc cảm giác teo cơ trong một hoặc cả hai chân, tùy thuộc vào mức độ tổn thương thần kinh.

Giảm sức mạnh cơ:

» Đau thần kinh tọa thường xuất hiện khi có áp lực lớn lên thần kinh tọa, có thể do thoái hóa đĩa đệm, thoát vị đĩa đệm, hoặc các vấn đề cột sống khác. Nếu thần kinh tọa bị tổn thương, tín hiệu điện từ não đến cơ và ngược lại có thể bị chậm lại hoặc bị gián đoạn, dẫn đến giảm sức mạnh cơ, đặc biệt là khi bạn cố gắng di chuyển hoặc nâng vật nặng. Khó khăn khi ngồi lâu hoặc đứng dậy từ tư thế ngồi. Người bệnh thường cảm thấy đau lớn khi ngồi lâu, và đau có thể tăng khi đứng dậy từ tư thế ngồi.

» Các biện pháp như massage, giãn cơ, và các kỹ thuật vật lý trị liệu có thể hỗ trợ giảm cảm giác đau và cải thiện sức mạnh cơ. Giảm cân có thể giảm áp lực lên cột sống và cải thiện khả năng di chuyển.

Nếu người già gặp bất kỳ triệu chứng nào trên, đặc biệt là nếu đau kéo dài và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, việc thăm bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đánh giá và đưa ra phương pháp điều trị là quan trọng.

Đau thần kinh tọa ở người già gây ra các bất lợi ra sao?

Có thể làm giảm khả năng di động của người già do sự khó chịu và đau khi di chuyển. Điều này có thể dẫn đến tình trạng giảm sức khỏe toàn diện và tăng nguy cơ tai nạn hoặc chấn thương khác.
Người già có đau thần kinh tọa thường gặp khó khăn trong việc duy trì thăng bằng và ổn định, tăng nguy cơ rơi và gặp chấn thương.
Gây ra sự căng thẳng và giảm chất lượng giấc ngủ. Việc thiếu ngủ có thể làm tăng cảm giác đau và gây ra mệt mỏi, lo lắng, hoặc trầm cảm.
Còn hạn chế khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày như nấu ăn, làm vệ sinh cá nhân, hoặc mua sắm, ảnh hưởng đến độc lập và tự chủ của người già.
Sự giảm khả năng di động, đau đớn liên tục và ảnh hưởng tới hoạt động hàng ngày có thể dẫn đến giảm chất lượng cuộc sống và tình trạng tinh thần không tốt.
Đau thần kinh tọa có thể tác động đến tâm lý và tinh thần, gây lo lắng, trầm cảm và cảm giác cô đơn, đặc biệt khi tình trạng đau kéo dài và không chữa trị hiệu quả.

Để giảm thiểu các yếu tố ruột ro này, quản lý đau thần kinh tọa ở người già đòi hỏi sự hỗ trợ chăm sóc y tế, bao gồm cả thuốc, vận động vật lý và quản lý đau. Điều trị phải được đề xuất và giám sát bởi các chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Top + các phương pháp điều trị đau thần kinh tọa ở người già:

Điều trị đau thần kinh tọa ở người già thường đòi hỏi một phương pháp kết hợp, bao gồm cả phác đồ điều trị thuốc và các biện pháp không dùng thuốc. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:

Thuốc giảm đau:

∇ Thuốc chống viêm không steroid (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs – NSAIDs): Là một loại thuốc được sử dụng để giảm đau, giảm viêm nhiễm, và hạ sốt. Chúng thường được sử dụng để điều trị một loạt các tình trạng, bao gồm đau thấp, viêm khớp, và các vấn đề liên quan đến viêm nhiễm.

∇ Thuốc chống co giãn: Các thuốc như gabapentin hoặc pregabalin thường được kê đối với đau thần kinh tọa, để kiểm soát cảm giác đau và giảm co giãn thần kinh.

∇ Thuốc chống trầm cảm: Trong một số trường hợp, các loại thuốc chống trầm cảm như amitriptyline có thể được sử dụng vì chúng có tác dụng giảm đau và cải thiện tâm lý.

Đối với điều trị nội khoa, người bệnh sẽ được kê một hoặc nhiều các loại thuốc.

Tập luyện đều đặn:

∇ Tập luyện đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị đau thần kinh tọa ở người già. Tuy nhiên, trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào, người bệnh nên thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đảm bảo rằng chương trình tập luyện phù hợp và an toàn cho tình trạng sức khỏe cụ thể của họ.

∇ Bài tập như đi bộ nhanh, đạp xe, yoga, thiền hoặc bơi lội có thể giúp cải thiện sự linh hoạt và giảm đau. Bắt đầu với mức độ nhẹ và tăng dần cường độ tập luyện khi cơ thể thích ứng. Tránh những bài tập quá mạnh có thể gây tổn thương cho cột sống.

Làm lạnh hoặc làm nóng để điều trị đau thần kinh tọa ở người già:

∇ Làm lạnh (giảm nhiệt độ): Làm lạnh có thể giúp giảm sưng và giảm cảm giác đau bằng cách làm giảm dòng máu và tạm ngừng truyền tín hiệu đau từ thần kinh. Áp dụng túi đá lạnh hoặc gói lạnh vào khu vực bị đau, giữ trong khoảng 15-20 phút. Không nên áp dụng lạnh trực tiếp lên da mà không có vật che phủ để tránh làm tổn thương da.

∇ Làm nóng (tăng nhiệt độ): Làm nóng giúp cải thiện sự linh hoạt của cơ bắp, giảm cảm giác căng trạng và làm giảm đau. Sử dụng túi nước nóng, gói ấm, hoặc bình nước nóng để áp dụng nhiệt độ lên vùng bị đau trong khoảng 15-20 phút.

Lưu ý: Tránh sử dụng nước nóng quá nhiều để tránh làm tổn thương da hoặc tăng cảm giác đau.

Thay đổi lối sống:

∇ Kiểm soát cân nặng: Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị đau thần kinh tọa ở người già. Cân nặng không chính xác có thể tăng áp lực lên cột sống và đặc biệt là các đĩa đệm, gây ra hoặc gia tăng triệu chứng đau.

∇ Tư thế ngủ: Ảnh hưởng khá nhiều đến triệu chứng đau thần kinh tọa ở người già. Tuy nhiên, mỗi người có thể phản ứng khác nhau với các tư thế ngủ, do đó, quan trọng nhất là lắng nghe cơ thể và thử nghiệm để tìm ra tư thế phù hợp nhất. Sử dụng gối hỗ trợ và chọn tư thế ngủ thoải mái có thể giảm áp lực lên cột sống.

Tập luyện đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị đau thần kinh tọa ở người già.

Mỗi trường hợp là độc đáo và việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm nguyên nhân cụ thể của đau thần kinh tọa ở từng người và tình trạng sức khỏe tổng thể của họ. Việc thảo luận với bác sĩ là quan trọng để xác định kế hoạch điều trị phù hợp.

Và các điều cần lưu ý, trong quá trình điều trị đau thần kinh tọa ở người già:

Để đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả, quá trình chẩn đoán phải xác định nguyên nhân cụ thể của đau thần kinh tọa. Các xét nghiệm hình ảnh như MRI, CT scan, hoặc X-quang có thể được yêu cầu để đánh giá tình trạng cột sống và thần kinh tọa.
Theo dõi thường xuyên về tình trạng sức khỏe và đáp ứng của người bệnh là quan trọng để điều chỉnh kế hoạch điều trị. Nếu có bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng nào không mong muốn, cần thông báo cho bác sĩ ngay lập tức.
Nếu người già sử dụng thuốc giảm đau, cần lưu ý đến tác dụng phụ có thể xảy ra, đặc biệt là tác dụng phụ liên quan đến thận, gan, hoặc tác dụng phụ tác động đến tâm thần.
Khi sử dụng phương pháp nhiệt đới như nhiệt đới hoặc lạnh đới, cần tuân thủ an toàn để tránh cháy nhiệt hoặc lạnh quá mức gây tổn thương.
Thay đổi tư thế ngủ, làm việc, và hoạt động hàng ngày có thể giúp giảm áp lực lên cột sống và thần kinh tọa.
Đau thần kinh tọa thường xuất hiện trong bối cảnh của nhiều vấn đề sức khỏe khác. Đảm bảo rằng tình trạng tổng thể của người bệnh được quản lý là quan trọng để đạt được kết quả tốt nhất.

Lưu ý rằng: Mỗi người có trạng thái sức khỏe và đau thần kinh tọa riêng biệt, do đó, phương pháp điều trị cần được tùy chỉnh dựa trên đặc điểm cụ thể của từng cá nhân.