Người cao tuổi nên ăn gì khi bị giảm vị giác hoặc khô miệng?

Khi bước vào tuổi xế chiều, nhiều cô chú, ông bà bắt đầu cảm thấy món ăn “không còn ngon như trước”, dù nêm nếm vẫn như mọi khi. Việc giảm vị giác hoặc khô miệng không chỉ khiến bữa ăn trở nên kém hấp dẫn mà còn dễ dẫn đến ăn uống kém, suy nhược, thiếu dưỡng chất. Hiểu được điều này, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn biết rõ người cao tuổi bị giảm vị giác nên ăn gì, nên tránh gì và những mẹo nhỏ để giúp ông bà ăn ngon miệng hơn mỗi ngày.

Vì sao người cao tuổi dễ bị giảm vị giác hoặc khô miệng?

Khi bước vào tuổi già, cơ thể bắt đầu thay đổi ở nhiều cơ quan, trong đó có hệ thần kinh vị giác và tuyến nước bọt. Chính vì vậy, nhiều người lớn tuổi thường than phiền rằng “ăn không còn ngon”, “vị nhạt hơn”, “miệng khô khó chịu”. Tình trạng này không chỉ làm giảm chất lượng bữa ăn mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tổng thể. Sau đây là những nguyên nhân phổ biến nhất.

Suy giảm tuyến nước bọt theo tuổi tác

Khi tuổi tăng, tuyến nước bọt không còn hoạt động hiệu quả như trước, dẫn đến giảm tiết nước bọt.

Hệ quả:

• Miệng khô, dính, ăn uống khó nuốt.
• Lưỡi giảm độ ẩm nên cảm nhận vị kém đi.
• Người cao tuổi dễ cảm thấy món ăn “nhạt”, “không mùi”, dù nêm nếm đúng.

Người cao tuổi giảm vị giác nên ăn gì

Tác dụng phụ của thuốc (huyết áp, tiểu đường, chống trầm cảm…)

Người cao tuổi thường sử dụng nhiều loại thuốc điều trị bệnh mãn tính. Một số thuốc gây thay đổi vị giác hoặc làm khô miệng.

Các loại thuốc dễ gây giảm vị giác:

• Thuốc huyết áp, thuốc lợi tiểu
• Thuốc điều trị tiểu đường
• Thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần
• Thuốc điều trị cholesterol

Biểu hiện thường gặp:

Vị kim loại trong miệng, thức ăn có vị đắng, khó cảm nhận vị ngọt/mặn.

Thiếu vitamin, kẽm, nước

Dinh dưỡng không đầy đủ là tình trạng phổ biến ở người lớn tuổi, dẫn đến thiếu vi chất quan trọng cho vị giác.

Nguyên nhân cụ thể:

• Thiếu kẽm → giảm hoạt động của tế bào cảm nhận vị.
• Thiếu vitamin nhóm B (B6, B12) → làm giảm chức năng thần kinh vị giác.
• Uống ít nước → làm lưỡi khô, mất độ ẩm dẫn đến giảm cảm nhận hương vị.

Các bệnh lý nền: tiểu đường, Parkinson, Alzheimer…

Một số bệnh mãn tính có thể ảnh hưởng trực tiếp đến thần kinh vị giác hoặc làm khô miệng.

Các bệnh liên quan:

• Tiểu đường: gây khô miệng, rối loạn thần kinh ngoại biên → giảm vị giác.
• Parkinson, Alzheimer: ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương → giảm khả năng nhận biết mùi vị.
• Bệnh trào ngược dạ dày, nhiễm trùng miệng: gây tổn thương niêm mạc, thay đổi cảm nhận vị.

Người cao tuổi bị giảm vị giác nên ăn gì?

Khi miệng hay bị khô, ăn không còn cảm thấy ngon hoặc hương vị nhạt hơn bình thường, nhiều bác sẽ dễ bỏ bữa hoặc chỉ ăn qua loa. Để hỗ trợ tốt cho sức khỏe và giúp việc ăn uống trở nên dễ chịu hơn, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp là rất quan trọng. Bình Mỹ sẽ những nhóm thực phẩm mà người cao tuổi có thể ưu tiên khi băn khoăn người cao tuổi bị giảm vị giác nên ăn gì.

Thực phẩm mềm, dễ nuốt

Khi vị giác giảm, các bác thường thấy mệt khi phải nhai nhiều. Vì vậy, những món mềm, dễ nuốt sẽ khiến việc ăn uống trở nên nhẹ nhàng hơn mà vẫn đảm bảo đủ dinh dưỡng.

Gợi ý phù hợp cho các bác:

• Cháo, súp, canh rau củ: mềm, dễ tiêu và không gây khô miệng.
• Khoai lang hoặc khoai tây nghiền: cung cấp năng lượng mà không cần nhai nhiều.
• Cá hấp, đậu hũ, trứng hấp: giàu đạm nhưng rất mềm, ăn vào “trôi” hơn.
• Những món này giữ nước tốt, giúp miệng đỡ khô và vị giác cảm nhận rõ hơn.

Thực phẩm mềm, dễ nuốt nhưng giàu dinh dưỡng cho người cao tuổi

Thực phẩm nhiều nước

Khô miệng chính là lý do khiến các bác thấy đồ ăn nhạt và khó cảm nhận vị. Thêm các thực phẩm nhiều nước sẽ giúp miệng luôn ẩm và dễ chịu hơn.

Thực phẩm nhiều nước giúp người già giảm khô miệng

Một số lựa chọn tự nhiên, dễ ăn:

• Dưa leo, cà chua, xà lách, cần tây: thanh mát, nhiều nước.
• Lê, dưa gang, cam, quýt: vừa bổ sung nước vừa cung cấp vitamin.
• Canh rau củ hoặc nước ép pha loãng: dễ uống, giúp miệng đỡ khô.

👉 Khi miệng được giữ ẩm, vị giác cũng “nhạy hơn”, các bác sẽ thấy ăn uống ngon miệng hơn.

Thực phẩm có hương vị tự nhiên

Một số loại thực phẩm có mùi thơm nhẹ và vị tự nhiên sẽ giúp các bác cảm nhận món ăn rõ hơn mà không cần nêm đậm.

Các bác có thể thử:

• Trái cây vị chua nhẹ như cam, quýt, kiwi, bưởi có vị chua dịu giúp kích thích nước bọt.
• Gia vị tự nhiên như gừng, chanh, sả, nghệ hỗ trợ tăng mùi thơm cho món ăn.
• Các món hấp hoặc luộc kết hợp rau thơm, vừa thơm vừa dễ ăn.

Kích thích vị giác với thực phẩm có hương liệu tự nhiên

👉 Những loại thực phẩm này không chỉ kích thích vị giác mà còn giúp các bác thấy ngon miệng hơn mà không cần tăng muối hay đường.

Thực phẩm giàu kẽm và vitamin nhóm B

Một trong những nguyên nhân khiến vị giác suy giảm là thiếu các vi chất như kẽm hoặc vitamin nhóm B. Đó là lý do những thực phẩm này rất cần thiết cho người lớn tuổi.

Các nguồn thực phẩm dễ bổ sung:

• Giàu kẽm: hạt bí, hạt điều, yến mạch, cá hồi, nghêu sò.
• Vitamin B12: trứng, cá, thịt gà, sữa.
• Vitamin B6: đậu các loại, chuối, khoai lang.

👉 Nhóm thực phẩm này hỗ trợ hoạt động của tế bào vị giác, giúp các bác cảm nhận hương vị rõ ràng và trọn vẹn hơn.

Hỗ trợ tái tạo vị giác với thực phẩm vitamin nhóm B

Sữa, sữa chua và các thực phẩm giàu probiotic

Đối với những bác hay cảm thấy miệng đắng, vị kim loại hoặc ăn không ngon, sữa chua và các thực phẩm lên men nhẹ là lựa chọn rất hợp lý.

Lợi ích dành cho người lớn tuổi:

• Giúp giữ ẩm miệng và làm dịu cảm giác khô.
• Cân bằng hệ vi sinh, hỗ trợ tiêu hóa và giảm tình trạng ăn không ngon.
• Cung cấp protein dễ hấp thu cho cơ thể.

👉 Nếu bác nào không uống được sữa bò, hoàn toàn có thể đổi sang sữa hạt hoặc sữa không lactose.

Sữa và các sản phẩm từ sữa

Món ăn dạng mềm lỏng

Có những ngày người cao tuổi cảm thấy ăn gì cũng “nhạt như nước lã”. Lúc này, nên dùng những món lỏng và mềm để dễ ăn mà vẫn đủ chất.

Một vài gợi ý:

• Cháo xay nhuyễn với thịt hoặc cá.
• Súp rau củ nấu mềm cùng gà xé.
• Sinh tố loãng từ lê, táo hoặc chuối.
• Nước ép pha loãng từ táo, cần tây hoặc dưa leo.

Món ăn dạng mềm lỏng cho những ngày vị giác kém hơn bình thường

👉 Những món này đặc biệt phù hợp khi các bác mệt, ăn kém hoặc vị giác giảm mạnh.

Gợi ý món ăn phù hợp cho người cao tuổi giảm vị giác

Khi vị giác giảm, các bác thường dễ chán ăn hoặc ăn ít vì không cảm nhận được mùi vị như trước. Những món dưới đây được chọn theo tiêu chí: mềm – dễ ăn – dễ tiêu – thơm nhẹ để giúp các bác cảm thấy ngon miệng hơn mà không cần nêm nếm quá đậm.

✅ Cháo cá gừng

Đây là món rất phù hợp cho những buổi sáng hoặc những ngày người lớn tuổi chán ăn. Cháo mềm, cá ngọt tự nhiên và hương gừng ấm giúp kích thích vị giác rất tốt.

Lợi ích cho các bác:

• Cháo mềm, giàu nước nên giảm cảm giác khô miệng.
• Cá cung cấp đạm dễ hấp thu, không gây đầy bụng.
• Gừng thơm nhẹ, kích thích tiêu hóa và tăng cảm giác ăn ngon.

Mẹo nhỏ: Nên chọn cá hồi, cá basa hoặc cá lóc; nấu chín kỹ và lọc xương để các bác dễ ăn hơn.

✅ Súp bí đỏ sữa tươi

Món súp có độ mịn, béo nhẹ, phù hợp với những bác khó nhai hoặc ăn không ngon. Vị ngọt tự nhiên của bí đỏ giúp món ăn dễ chịu mà không cần thêm đường.

Công dụng:

• Bí đỏ giàu vitamin A và chất xơ hòa tan, tốt cho hệ tiêu hóa.
• Sữa tươi giúp món ăn béo nhẹ, thơm và dễ ăn hơn cho người giảm vị giác.
• Kết cấu mềm mịn, rất hợp cho người lớn tuổi nuốt kém.

👉 Mẹo nhỏ: Nếu bác nào không uống được sữa bò, có thể thay bằng sữa hạt (hạnh nhân, óc chó…).

✅ Cá hồi sốt chanh

Cá hồi mềm, béo vừa phải; kết hợp sốt chanh nhẹ nhàng giúp món ăn thơm và kích thích vị giác mà không cần gia vị mạnh.

Lợi ích nổi bật:

• Cá hồi giàu omega-3, tốt cho tim mạch và não bộ.
• Vị chanh giúp tăng tiết nước bọt, cải thiện vị giác.
• Món ăn mềm, dễ nhai và dễ tiêu hơn so với thịt đỏ.

👉 Gợi ý: Chỉ nên áp chảo cá thật nhẹ hoặc hấp cá để giữ độ mềm; sốt chanh pha loãng để vị chua dịu, không gây xót miệng.

✅ Sinh tố loãng từ lê hoặc dưa hấu

Khi các bác mệt hoặc ăn uống kém, một ly sinh tố loãng, mát nhẹ sẽ rất dễ uống và giúp giảm khô miệng tức thì.

• Lê và dưa hấu chứa nhiều nước, giúp làm ẩm miệng cho người bị giảm tiết nước bọt.
• Vị ngọt thanh tự nhiên, dễ cảm nhận hơn khi vị giác suy giảm.
• Dễ hấp thu không gây nặng bụng.

👉 Mẹo nhỏ: Xay loãng, có thể pha thêm nước lọc hoặc sữa chua loãng để dễ uống hơn. Tránh cho quá nhiều đường.

Những món nên hạn chế khi bị giảm vị giác hoặc khô miệng

Khi người lớn tuổi bị giảm vị giác hoặc khô miệng, một số loại thực phẩm có thể khiến việc ăn uống càng trở nên khó khăn hơn. Sau đây là những món nên tránh hoặc hạn chế để các bác ăn ngon miệng và dễ tiêu hơn.

Đồ cay, mặn, nhiều dầu

Các món cay hoặc mặn quá mức thường khiến niêm mạc miệng bị kích ứng, từ đó làm tình trạng khô miệng trở nên rõ hơn. Đồ chiên nhiều dầu cũng gây cảm giác ngấy, khó nuốt và dễ đầy bụng.

Vì sao nên hạn chế:

• Gia vị cay nóng có thể làm rát miệng, khiến các bác càng khó cảm nhận mùi vị.
• Thức ăn mặn làm mất nước, khiến khô miệng nặng thêm.
• Đồ chiên rán gây khó tiêu, dễ gây trào ngược hoặc đầy hơi.

👉  Gợi ý thay thế: Chuyển sang hấp, luộc, nấu mềm; nêm nhạt và thêm các loại rau củ để món ăn dễ chịu hơn.

Thịt quá dai hoặc khô

Những món thịt dai, khô thường khiến các bác nhai mệt, cảm giác “khô cổ”, dễ bỏ bữa hoặc ăn rất ít. Bởi vì:

• Người cao tuổi giảm tiết nước bọt, nên thịt khô khiến việc nhai và nuốt khó hơn.
• Thịt dai khiến các bác nhanh chán, càng làm giảm cảm giác ngon miệng.
• Dễ gây nghẹn hoặc khó tiêu.

👉 Gợi ý: 

Ưu tiên thịt mềm như cá, thịt gà bỏ da, thịt heo nạc xay; chế biến dạng hầm, kho mềm hoặc xay nhuyễn nếu cần.

Đồ ăn quá nóng hoặc quá lạnh

Nhiệt độ món ăn cũng ảnh hưởng nhiều đến cảm giác của người bị giảm vị giác hoặc khô miệng. Món ăn quá nóng dễ gây rát, còn quá lạnh lại khiến vị giác tê đi, khó cảm nhận mùi vị.

Lý do nên tránh:

• Đồ nóng gây kích ứng miệng, nhất là khi các bác đã bị khô miệng.
• Đồ lạnh khiến vị giác “đóng băng”, ăn không còn thấy ngon.
• Chênh lệch nhiệt độ quá lớn có thể gây đau răng hoặc khó chịu trong miệng.

👉 Gợi ý: Món ăn nên giữ ở mức ấm vừa vì đây là nhiệt độ phù hợp nhất để người lớn tuổi cảm nhận hương vị tự nhiên.

Mẹo cải thiện ăn uống cho người cao tuổi bị giảm vị giác

Khi ông bà, cô chú hoặc các bác gặp tình trạng giảm vị giác, việc ăn uống đôi khi trở thành một “nhiệm vụ” hơn là niềm vui. Tuy nhiên, với vài mẹo nhỏ đơn giản dưới đây, bữa ăn hàng ngày có thể trở nên dễ chịu và hấp dẫn hơn, giúp người lớn tuổi duy trì sức khỏe tốt hơn.

✅ Chia bữa nhỏ, tăng số bữa

Thay vì ăn ba bữa thật no, người cao tuổi có thể chia thành 4–5 bữa nhỏ trong ngày. Cách này giúp dạ dày làm việc nhẹ nhàng, không bị quá tải, đồng thời giảm cảm giác chán ăn.

Lợi ích:

• Giúp ổn định năng lượng suốt ngày.
• Không gây cảm giác “ngán” khi phải ăn quá nhiều trong một bữa.
• Hữu ích với các bác bị khó tiêu hoặc mệt sau ăn.

✅ Giữ ẩm miệng bằng uống nước đều

Khô miệng làm giảm khả năng cảm nhận mùi vị, vì vậy việc bổ sung nước đều trong ngày đóng vai trò rất quan trọng.

Gợi ý dễ áp dụng:

• Nhấp từng ngụm nhỏ thay vì uống nhiều một lúc.
• Ưu tiên nước ấm để miệng dễ chịu hơn.
• Có thể dùng thêm nước dừa hoặc nước ép loãng để thay đổi vị, giúp ông bà uống dễ hơn.

✅  Tăng màu sắc món ăn để tạo cảm giác ngon miệng

Món ăn nhiều màu sắc tự nhiên từ rau củ như bí đỏ, cà rốt, cải bó xôi, ớt chuông… giúp kích thích thị giác, từ đó khiến người cao tuổi cảm giác muốn ăn hơn.

Lợi ích thực tế:

• Màu sắc tươi giúp kích thích vị giác bị suy giảm.
• Giúp món ăn trông “ngon mắt”, hỗ trợ tinh thần ăn uống.
• Đồng thời bổ sung thêm vitamin từ rau củ.

Mẹo nhỏ: Bạn có thể trang trí nhẹ nhàng hoặc dùng tô chén màu sáng để món ăn nổi bật hơn.

✅ Dùng thảo mộc thay muối để bảo vệ sức khỏe tim mạch

Gia vị thảo mộc như gừng, tỏi, húng quế, thì là, lá chanh, sả… không chỉ giúp món ăn thơm hơn mà còn thân thiện với hệ tim mạch của các cô chú lớn tuổi.

Vì sao nên làm vậy:

• Giảm lượng muối ăn vào mỗi ngày.
• Tăng hương thơm, giúp món ăn trở nên hấp dẫn hơn dù vị giác suy giảm.
• Nhiều loại thảo mộc còn hỗ trợ tiêu hóa và kháng viêm tự nhiên.

Gợi ý: Bạn có thể kết hợp thảo mộc với các món hầm, cháo, súp hoặc hấp để giữ được mùi thơm tự nhiên.

Kết luận

Người cao tuổi giảm vị giác nên ăn gì là câu hỏi rất thường gặp, câu trả lời ở đây là chọn đúng thực phẩm và điều chỉnh cách chế biến cho phù hợp. Chỉ cần chú ý một chút từ việc chia bữa, giữ nước, chọn món mềm, dễ nuốt đến việc tăng màu sắc món ăn, ông bà sẽ cảm thấy ngon miệng hơn hẳn.

Hy vọng những gợi ý trong bài sẽ giúp bạn tự tin hơn khi chuẩn bị bữa ăn hằng ngày cho ông bà cha mẹ, để mỗi bữa cơm không chỉ đủ chất mà còn mang lại sự thoải mái, ấm áp cho những người thân yêu của mình.

HỆ THỐNG DƯỠNG LÃO BÌNH MỸ

SĐT: 0789 7575 39

Email: vanphong@duonglaobinhmy.com

Địa chỉ: 3D Đ. Số 171, Bình Mỹ, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh

Website: https://duonglaobinhmy.com/

Đăng bởi (Author): Bình Mỹ

⭐⭐⭐⭐⭐ 4.9 / 5 (523 votes)