07 August 2025

Người lớn tuổi sau phẫu thuật nên ăn gì để phục hồi nhanh?

Sau phẫu thuật, đặc biệt là ở người cao tuổi, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình phục hồi. Người lớn tuổi sau phẫu thuật thường có sức đề kháng yếu, khả năng hấp thu kém, nên việc lựa chọn thực phẩm đúng cách sẽ giúp vết thương mau lành, nâng cao thể trạng và ngăn ngừa biến chứng.

Những loại thực phẩm cho người lớn tuổi sau phẫu thuật

Sau khi phẫu thuật, đặc biệt là ở người cao tuổi, nhu cầu dinh dưỡng không chỉ dừng lại ở việc đủ chất mà còn cần đúng loại và dễ hấp thu. Chế độ ăn hợp lý sẽ giúp vết thương mau lành, tăng cường thể lực và hạn chế biến chứng. Vậy người lớn tuổi sau phẫu thuật nên ăn gì để quá trình hồi phục diễn ra nhẹ nhàng và hiệu quả hơn?

Sau đây là những thực phẩm được khuyến nghị nên có mặt trong khẩu phần hằng ngày để hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ông bà, cha mẹ sau ca mổ.

Tăng cường thực phẩm giàu đạm chất lượng cao

Sau phẫu thuật, cơ thể người lớn tuổi cần một lượng lớn protein để phục hồi mô bị tổn thương và hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào. Vì vậy, bổ sung đủ đạm là điều không thể thiếu trong chế độ ăn. Tuy nhiên, do hệ tiêu hóa lúc này còn yếu, người lớn tuổi sau phẫu thuật nên ưu tiên các loại đạm dễ hấp thu và ít gây áp lực lên dạ dày:

  • Thịt nạc mềm như thịt gà, cá, thịt heo nạc – nên nấu chín kỹ, hầm mềm để dễ tiêu
  • Trứng gà: luộc hoặc chưng là cách chế biến phù hợp nhất cho người mới mổ
  • Sữa và các chế phẩm từ sữa: chọn loại ít đường, giàu canxi để hỗ trợ xương và thể lực
  • Đậu hũ, sữa đậu nành: nguồn đạm thực vật lành mạnh, phù hợp với người ăn lạt hoặc tiêu hóa kém
Cơ thể người lớn tuổi cần một lượng lớn protein để phục hồi

Cơ thể người lớn tuổi cần một lượng lớn protein để phục hồi

Việc lựa chọn đúng loại đạm không chỉ giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn mà còn hạn chế tình trạng chán ăn, đầy bụng thường gặp ở người cao tuổi sau mổ.

Bổ sung rau xanh và trái cây mềm, giàu vitamin

Đối với người lớn tuổi sau phẫu thuật, việc bổ sung đủ vitamin và khoáng chất là yếu tố quan trọng giúp tăng cường miễn dịch, thúc đẩy quá trình lành vết thương và nâng cao thể trạng. Đặc biệt, các loại vitamin như A, C và nhóm chất chống oxy hóa đóng vai trò hỗ trợ tái tạo mô, ngăn ngừa viêm nhiễm và mệt mỏi sau mổ.

Một số thực phẩm giàu vitamin phù hợp cho người lớn tuổi mới phẫu thuật:

  • Rau xanh hấp hoặc luộc mềm như cải bó xôi, rau mồng tơi, bí đỏ, cà rốt – dễ tiêu và ít gây kích ứng dạ dày
  • Trái cây mềm, chín tự nhiên như chuối, đu đủ, xoài chín, lê hấp – nhẹ bụng và giúp kích thích vị giác
  • Nước ép trái cây tươi không đường từ cam, táo hoặc lựu – hỗ trợ hấp thu dưỡng chất nhanh chóng mà không gây tăng đường huyết

Chế biến các món này dưới dạng mềm, ít gia vị và ăn thành từng bữa nhỏ sẽ giúp người cao tuổi hấp thu tốt hơn, đồng thời cải thiện tâm trạng và cảm giác ngon miệng sau khi mổ.

Người lớn tuổi sau phẫu thuật cần bổ sung nhiều trái cây, rau xanh

Người lớn tuổi sau phẫu thuật cần bổ sung nhiều trái cây, rau xanh

Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu, nhẹ bụng

Sau phẫu thuật, hệ tiêu hóa của người cao tuổi thường hoạt động chậm hơn, dễ gặp tình trạng đầy hơi, chướng bụng hoặc táo bón. Do đó, người lớn tuổi sau phẫu thuật cần được ăn các món mềm, ít dầu mỡ và dễ tiêu hóa để giảm áp lực lên đường ruột, đồng thời vẫn đảm bảo đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể phục hồi.

Một số lựa chọn phù hợp cho người già:

  • Cháo yến mạch hoặc cháo gạo nấu nhừ, kết hợp cùng thịt bằm, trứng hoặc rau củ để tạo thành bữa ăn mềm, đầy đủ đạm và chất xơ
  • Súp rau củ xay nhuyễn dễ ăn, nhẹ bụng và giàu vitamin
  • Canh hầm xương với bí, cà rốt hoặc khoai tây cung cấp thêm nước, khoáng chất và năng lượng, lại dễ hấp thu

Những món ăn này không chỉ giúp người lớn tuổi sau phẫu thuật ăn ngon miệng hơn mà còn hỗ trợ quá trình tiêu hóa, giảm cảm giác mệt mỏi và khó chịu trong giai đoạn hồi phục.

Bổ sung thực phẩm giàu sắt và kẽm

Trong quá trình hồi phục, người lớn tuổi sau phẫu thuật thường gặp tình trạng thiếu máu, mệt mỏi, suy giảm đề kháng do mất máu hoặc suy nhược thể lực. Việc bổ sung sắt và kẽm thông qua chế độ ăn uống là cách tự nhiên giúp cải thiện quá trình tạo máu, hỗ trợ miễn dịch và làm lành vết thương nhanh hơn.

Một số thực phẩm giàu sắt và kẽm nên thêm vào khẩu phần như:

  • Gan gà, gan heo, thịt đỏ nạc nên nấu chín kỹ, ninh mềm để dễ ăn
  • Lòng đỏ trứng chứa nhiều sắt, dễ kết hợp với cháo hoặc súp
  • Các loại hạt như mè đen, hạt bí, hạt hướng dương – nghiền nhuyễn hoặc trộn trong món ăn
  • Hải sản như tôm, cua, hàu (nếu không dị ứng) giàu kẽm và các khoáng chất hỗ trợ phục hồi
Thực phẩm giàu sắt và kẽm cho người già

Thực phẩm giàu sắt và kẽm cho người già

Tuy nhiên, khi bổ sung các nhóm thực phẩm này, cần lưu ý đến khả năng tiêu hóa của từng người. Với người lớn tuổi sau phẫu thuật, nên chế biến món ăn dưới dạng mềm, ít dầu mỡ để vừa bổ dưỡng vừa nhẹ bụng.

Tăng cường nước và chất xơ

Với người lớn tuổi sau phẫu thuật, nguy cơ táo bón, khô miệng và mệt mỏi do thiếu nước rất thường gặp, đặc biệt khi phải nằm nhiều hoặc sử dụng thuốc giảm đau. Vì vậy, việc bổ sung đủ nước và chất xơ hằng ngày là yếu tố thiết yếu giúp hỗ trợ tiêu hóa, thanh lọc cơ thể và duy trì sự thoải mái trong quá trình hồi phục.

Người già cần lưu ý như sau:

  • Cho ông bà uống đủ nước lọc trong ngày, khoảng 1,5 – 2 lít tùy thể trạng
  • Bổ sung nước canh, súp hoặc nước ép trái cây tươi không đường để tăng lượng chất lỏng từ thực phẩm
  • Ăn rau xanh mềm, luộc kỹ như mồng tơi, rau dền, cải bó xôi
  • Tăng cường trái cây giàu chất xơ hòa tan như chuối, đu đủ, lê hấp, giúp làm mềm phân và hỗ trợ nhu động ruột

Việc duy trì đầy đủ lượng nước và chất xơ mỗi ngày sẽ giúp người lớn tuổi sau phẫu thuật cảm thấy nhẹ bụng, tiêu hóa tốt hơn và nhanh chóng phục hồi sức khỏe toàn diện.

Một số món gợi ý phù hợp cho người lớn tuổi sau phẫu thuật

Bên cạnh việc lựa chọn nguyên liệu phù hợp, chế biến đúng cách cũng góp phần quan trọng giúp người lớn tuổi sau phẫu thuật dễ tiêu hóa, ăn ngon miệng và nhanh chóng phục hồi. Bình Mỹ xin gợi ý một số món ăn vừa bổ dưỡng, vừa nhẹ bụng mà gia đình có thể tham khảo:

✅ Cháo gạo lứt nấu thịt gà, cà rốt

  • Nguyên liệu: 2 muỗng gạo lứt, 100g ức gà, 1/2 củ cà rốt
  • Cách làm: Ngâm gạo lứt 2–3 tiếng, sau đó hầm với thịt gà đã xé nhỏ và cà rốt cắt hạt lựu cho đến khi nhừ. Nêm nhạt, dùng nóng.

→ Món cháo này giàu đạm, chất xơ và dễ tiêu, phù hợp với người đang hồi phục thể lực.

Cháo gạo lứt nấu thịt gà, cà rốt

Cháo gạo lứt nấu thịt gà, cà rốt dễ ăn dễ tiêu

✅ Cháo yến mạch bí đỏ

  • Nguyên liệu: 3 muỗng yến mạch cán dẹt, 1/4 quả bí đỏ
  • Cách làm: Hấp chín bí đỏ, tán nhuyễn. Đun yến mạch với nước khoảng 5 phút, sau đó thêm bí đỏ vào khuấy đều.

→ Dành cho người lớn tuổi sau phẫu thuật có hệ tiêu hóa yếu, ăn uống kém.

Cháo yến mạch bí đỏ

Cháo yến mạch bí đỏ giúp người già phục hồi sức khỏe nhanh chóng

✅ Súp cá hồi bí ngòi

  • Nguyên liệu: 80g cá hồi, 1/3 quả bí ngòi, chút hành lá
  • Cách làm: Hấp chín cá hồi rồi dằm nhỏ, xào sơ bí ngòi. Đun nước dùng, cho cá và bí vào nấu mềm, nêm nhạt.

→ Cung cấp Omega-3, đạm chất lượng cao và vitamin cho người đang hồi phục.

Súp cá hồi bí ngòi đầy đủ dưỡng chất và thơm ngon

Súp cá hồi bí ngòi đầy đủ dưỡng chất và thơm ngon

✅ Sữa hạt óc chó, đậu đen

  • Nguyên liệu: 30g óc chó, 30g đậu đen, nước lọc
  • Cách làm: Ngâm hạt qua đêm, nấu chín rồi xay nhuyễn với nước, lọc bỏ xác và đun sôi nhẹ lại. Không thêm đường hoặc chỉ cho rất ít mật ong nếu cần.

→ Món sữa giàu dưỡng chất, hỗ trợ tiêu hóa và chống táo bón.

Sữa hạt óc chó, đậu đen

Sữa hạt óc chó, đậu đen

✅ Yến chưng hạt sen, táo đỏ (1–2 lần/tuần)

  • Nguyên liệu: 5g tổ yến đã sơ chế, 5 hạt sen, 2–3 lát táo đỏ
  • Cách làm: Chưng cách thủy yến với hạt sen và táo đỏ trong khoảng 30 phút. Dùng nóng hoặc ấm.

→ Thích hợp cho người lớn tuổi sau phẫu thuật cần bồi bổ thể lực, cải thiện giấc ngủ và tăng đề kháng.

Yến chưng hạt sen, táo đỏ bồi bổ sức khỏe

Yến chưng hạt sen, táo đỏ bồi bổ sức khỏe

Các món ăn trên đều đơn giản, dễ nấu và thích hợp để dùng trong giai đoạn phục hồi. Khi kết hợp đúng khẩu phần, dinh dưỡng và chế biến, ông bà, cha mẹ sẽ có thêm năng lượng để nhanh chóng trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường.

Những thực phẩm cần tránh để phục hồi hiệu quả

Bên cạnh việc bổ sung dinh dưỡng hợp lý, người lớn tuổi sau phẫu thuật cũng cần đặc biệt lưu ý hạn chế các loại thực phẩm có thể ảnh hưởng đến quá trình lành vết thương, gây rối loạn tiêu hóa hoặc làm chậm phục hồi. Sau đây là những nhóm thực phẩm mà người lớn tuổi vừa phẫu thuật nên tránh:

  • Thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, thực phẩm cay nóng: dễ gây khó tiêu, đầy bụng, viêm nhiễm hoặc ảnh hưởng đến hệ tim mạch.
  • Đồ ăn lên men mạnh hoặc chứa nhiều muối như dưa muối, mắm, đồ hộp: có thể làm tăng huyết áp, giảm khả năng kháng viêm.
  • Đường tinh luyện và nước ngọt có gas: làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, ảnh hưởng đến đường huyết, nhất là với người lớn tuổi mắc tiểu đường.
  • Rượu, bia và cà phê: gây mất nước, ảnh hưởng đến giấc ngủ và cản trở hấp thu thuốc.
  • Thực phẩm cứng, khó nhai hoặc dễ gây nghẹn: không phù hợp với thể trạng yếu, chức năng nhai nuốt kém sau mổ.

Việc kiêng khem đúng cách kết hợp với chế độ ăn uống phù hợp sẽ giúp người lớn tuổi sau phẫu thuật nhanh chóng phục hồi, giảm biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Lưu ý quan trọng khi chăm sóc người lớn tuổi sau phẫu thuật

Trong giai đoạn hồi phục sau ca mổ, việc chăm sóc dinh dưỡng và theo dõi sức khỏe cần được thực hiện cẩn thận và linh hoạt. Gia đình cần chú ý những điều sau nhằm giúp người lớn tuổi sau phẫu thuật ăn uống an toàn, hấp thu tốt và hồi phục nhanh hơn:

Chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất hiệu quả hơn.

Theo dõi tình trạng ăn uống, tiêu hóa và vết mổ mỗi ngày, đặc biệt để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như chán ăn, đau bụng, sưng tấy vết thương.

Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng nếu ông bà có bệnh nền như tiểu đường, huyết áp, tim mạch…, để điều chỉnh khẩu phần phù hợp.

Không ép ăn quá nhiều một lúc, nên tạo không khí nhẹ nhàng, thoải mái trong mỗi bữa ăn. Ưu tiên các món mà người lớn tuổi yêu thích nếu đảm bảo tiêu chí dinh dưỡng.

Kết luận

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục của người lớn tuổi sau phẫu thuật. Việc lựa chọn đúng thực phẩm không chỉ giúp tái tạo mô, làm lành vết thương mà còn tăng cường sức đề kháng và cải thiện sức khỏe. Bên cạnh các món ăn bổ dưỡng, dễ tiêu, gia đình cũng cần chú ý hạn chế những thực phẩm không phù hợp để tránh gây ảnh hưởng đến quá trình phục hồi. Với sự chăm sóc chu đáo và chế độ dinh dưỡng hợp lý, ông bà, cha mẹ sẽ sớm khỏe mạnh và trở lại sinh hoạt bình thường một cách an toàn, bền vững.

Thông tin liên hệ:

HỆ THỐNG DƯỠNG LÃO BÌNH MỸ

SĐT: 0789 7575 39

Email: vanphong@duonglaobinhmy.com

Địa chỉ: 3D Đ. Số 171, Bình Mỹ, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh

Website: https://duonglaobinhmy.com/

Đăng bởi (Author): Bình Mỹ

⭐⭐⭐⭐⭐ 4.9 / 5 (436 votes)