30 July 2024
Lời khuyên dinh dưỡng cho người bị suy thận
Chăm sóc sức khỏe và duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý là điều vô cùng quan trọng đối với những người bị suy thận. Một chế độ ăn uống cân bằng không chỉ giúp kiểm soát các triệu chứng của bệnh mà còn góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Bình Mỹ sẽ chia sẻ những lời khuyên dinh dưỡng hữu ích, giúp người bị suy thận lựa chọn thực phẩm phù hợp và xây dựng thực đơn lành mạnh mỗi ngày. Hãy cùng khám phá những thông tin quan trọng này để bảo vệ sức khỏe và tăng cường sức đề kháng của bạn!
Nội dung
Hiểu về suy thận
Bệnh suy thận là tình trạng chức năng thận suy giảm nghiêm trọng, không còn khả năng lọc và loại bỏ các chất cặn bã, độc tố ra khỏi cơ thể như bình thường. Suy thận có thể tiến triển từ từ (suy thận mãn tính) hoặc đột ngột (suy thận cấp). Các nguyên nhân phổ biến dẫn đến suy thận bao gồm tiểu đường, cao huyết áp, viêm thận, và một số bệnh lý khác. Triệu chứng của suy thận có thể bao gồm:
- Mệt mỏi và yếu sức
- Phù nề ở chân và tay
- Tiểu ít, tiểu khó hoặc tiểu nhiều lần
- Buồn nôn và nôn
- Đau lưng dưới hoặc đau bên hông
Nếu không được điều trị kịp thời, suy thận có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như tăng huyết áp, thiếu máu, tổn thương hệ thần kinh và thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với người bị suy thận
Dinh dưỡng đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với người bị suy thận vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của họ. Một chế độ ăn uống hợp lý có thể giúp:
- Kiểm soát các triệu chứng của bệnh: Một số thực phẩm có thể giúp giảm thiểu các triệu chứng như phù nề, buồn nôn và mệt mỏi.
- Bảo vệ chức năng thận còn lại: Giảm tải cho thận bằng cách kiểm soát lượng protein, natri, kali và phốt-pho tiêu thụ.
- Duy trì cân nặng lý tưởng: Tránh tình trạng thừa cân hoặc thiếu cân, hỗ trợ cơ thể hoạt động tốt hơn.
- Phòng ngừa biến chứng: Giảm nguy cơ mắc các biến chứng như tăng huyết áp, bệnh tim mạch và loãng xương.
Một chế độ ăn uống cân đối và khoa học không chỉ giúp người bị suy thận cải thiện tình trạng sức khỏe mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống, giúp họ sống vui khỏe hơn.
Nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản cho người bị suy thận
Kiểm soát lượng protein
Hạn chế lượng protein tiêu thụ để giảm tải cho thận, nhưng vẫn phải đảm bảo đủ để duy trì cơ bắp và các chức năng cơ thể. Đây là một nguyên tắc quan trọng trong chế độ dinh dưỡng cho người bị suy thận.
- Chọn nguồn protein chất lượng cao: Ưu tiên các loại thực phẩm có giá trị sinh học cao như thịt gia cầm, cá, trứng, và các sản phẩm từ sữa. Những nguồn protein này cung cấp các axit amin thiết yếu cần thiết cho cơ thể mà không gây quá tải cho thận.
- Tính toán lượng protein cần thiết hàng ngày: Lượng protein cần thiết sẽ khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh suy thận. Thông thường, người bị suy thận mãn tính ở giai đoạn đầu cần khoảng 0.6-0.8 gram protein trên mỗi kilogram trọng lượng cơ thể mỗi ngày. Đối với những người ở giai đoạn cuối hoặc đang chạy thận, lượng protein có thể tăng lên khoảng 1.2-1.5 gram/kg/ngày.
- Phân chia đều lượng protein trong các bữa ăn: Đảm bảo lượng protein được phân chia đều trong các bữa ăn trong ngày giúp thận xử lý hiệu quả hơn và tránh tình trạng quá tải.
- Sử dụng thực phẩm bổ sung khi cần thiết: Trong một số trường hợp, người bị suy thận có thể cần sử dụng các sản phẩm bổ sung protein theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo cơ thể nhận đủ dưỡng chất.
- Kết hợp protein động vật và thực vật: Kết hợp các nguồn protein từ động vật và thực vật giúp cung cấp đủ các axit amin thiết yếu và giảm nguy cơ quá tải cho thận.
Hạn chế natri (muối)
Giảm lượng muối trong chế độ ăn uống để kiểm soát huyết áp và giảm nguy cơ phù nề. Đối với người bị suy thận, việc kiểm soát lượng natri tiêu thụ là rất quan trọng. Natri dư thừa có thể gây ra tình trạng giữ nước, làm tăng huyết áp và dẫn đến phù nề, gây áp lực thêm cho thận.
Sau đây là một số điều người bị suy thận cần làm để hạn chế natri:
- Tránh thực phẩm chế biến sẵn: Thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều muối. Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm như đồ hộp, thức ăn nhanh, đồ ăn vặt và các loại thịt đã qua xử lý như xúc xích, giăm bông, và thịt hun khói.
- Đọc nhãn thực phẩm: Khi mua sắm, hãy kiểm tra nhãn dinh dưỡng để biết lượng natri có trong sản phẩm. Chọn các sản phẩm có ghi “ít natri” hoặc “không chứa muối”.
- Nấu ăn tại nhà: Tự nấu ăn tại nhà giúp bạn kiểm soát lượng muối thêm vào món ăn. Sử dụng các loại gia vị tự nhiên như thảo mộc, tiêu, tỏi, hành để tăng hương vị thay vì dùng muối.
- Sử dụng muối thay thế: Nếu cần thêm hương vị, có thể sử dụng các sản phẩm thay thế muối có hàm lượng natri thấp, nhưng hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Giảm lượng muối từ từ: Nếu bạn quen với ăn mặn, hãy giảm lượng muối từ từ để vị giác của bạn có thời gian thích nghi.
- Hạn chế các loại nước chấm và sốt có nhiều muối: Nước tương, nước mắm, sốt cà chua và các loại sốt chế biến sẵn thường chứa nhiều muối. Hãy hạn chế sử dụng hoặc chọn các loại có hàm lượng natri thấp.
- Ăn nhiều rau củ quả tươi: Rau củ quả tươi không chỉ ít natri mà còn giàu kali, vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe.
Giới hạn kali và phốt-pho
Kali là một khoáng chất quan trọng giúp cơ thể duy trì chức năng cơ và thần kinh, nhưng quá nhiều kali có thể gây ra các vấn đề về tim mạch như rối loạn nhịp tim và có thể dẫn đến suy tim.
- Tránh hoặc giảm tiêu thụ các thực phẩm giàu kali như chuối, cam, dưa hấu, khoai tây, cà chua, bơ, và các loại đậu.
- Ngâm và nấu chín rau củ: Trước khi nấu, ngâm rau củ trong nước và sau đó luộc chín sẽ giúp giảm lượng kali.
- Chọn thực phẩm thay thế: Sử dụng thực phẩm có hàm lượng kali thấp như táo, nho, dâu tây, bắp cải, và dưa leo.
Phốt-pho là một khoáng chất cần thiết cho xương và răng chắc khỏe, nhưng khi thận không thể loại bỏ phốt-pho dư thừa, nó sẽ tích tụ trong máu và gây ra các vấn đề về xương, tim mạch, và các mô mềm.
- Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm như sữa, pho mát, sữa chua, các loại hạt, đậu, và thịt đỏ.
- Sử dụng thực phẩm thay thế: Chọn các loại thực phẩm có hàm lượng phốt-pho thấp hơn như sữa gạo, sữa hạnh nhân, các loại ngũ cốc ít phốt-pho.
- Đọc nhãn thực phẩm: Kiểm tra nhãn dinh dưỡng để biết lượng phốt-pho có trong sản phẩm và tránh các sản phẩm chứa chất phụ gia phốt-pho.
- Dùng chất kết dính phốt-pho: Theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh có thể dùng các loại thuốc kết dính phốt-pho để giúp cơ thể loại bỏ phốt-pho qua đường tiêu hóa.
- Thực phẩm chế biến và đóng hộp: Nhiều thực phẩm chế biến sẵn và đóng hộp chứa hàm lượng phốt-pho cao. Cần hạn chế tiêu thụ các sản phẩm này.
Bổ sung vitamin và khoáng chất hợp lý
Do sự hạn chế trong chế độ ăn và chức năng lọc của thận bị suy giảm, người bệnh có thể không nhận đủ một số vitamin và khoáng chất cần thiết. Sau đây, Bình Mỹ sẽ hướng dẫn người bệnh về cách bổ sung các dưỡng chất này một cách hợp lý:
Vitamin cần thiết
Vitamin B:
- Vitamin B6, B12, và folate rất cần thiết cho sự hình thành hồng cầu và chức năng thần kinh. Các loại vitamin này thường bị thiếu hụt ở người bị suy thận do sự hạn chế trong chế độ ăn.
- Nguồn bổ sung: Thịt nạc, cá, trứng, ngũ cốc, rau xanh lá.
Vitamin C:
- Giúp tăng cường hệ miễn dịch và chống oxy hóa. Tuy nhiên, người bị suy thận nên hạn chế lượng vitamin C không quá 60-100 mg mỗi ngày để tránh nguy cơ tạo sỏi oxalate.
- Nguồn bổ sung: Quả cam, dâu tây, kiwi, ớt chuông.
Vitamin D:
- Cần thiết cho sức khỏe xương và hấp thụ canxi. Thận suy giảm chức năng không thể chuyển đổi vitamin D sang dạng hoạt động, do đó cần bổ sung từ bên ngoài.
- Nguồn bổ sung: Ánh nắng mặt trời, cá béo (cá hồi, cá thu), bổ sung vitamin D theo chỉ định của bác sĩ.
Khoáng chất cần thiết
Canxi:
- Quan trọng cho xương và răng chắc khỏe. Người bị suy thận thường gặp khó khăn trong việc hấp thụ canxi.
- Nguồn bổ sung: Các loại rau xanh lá, sữa gạo, sữa hạnh nhân, bổ sung canxi theo chỉ định của bác sĩ.
Sắt:
- Thiếu sắt dẫn đến thiếu máu, một vấn đề phổ biến ở người bị suy thận.
- Nguồn bổ sung: Thịt đỏ, gan, ngũ cốc bổ sung sắt, bổ sung sắt theo chỉ định của bác sĩ.
Kẽm:
- Hỗ trợ hệ miễn dịch và quá trình chữa lành vết thương.
- Nguồn bổ sung: Thịt gia cầm, thịt đỏ, các loại hạt, bổ sung kẽm theo chỉ định của bác sĩ
Lựa chọn thực phẩm tốt cho người bị suy thận
Thực phẩm giàu protein chất lượng cao
Thịt gia cầm (không da):
- Ức gà, ức vịt
- Ưu tiên chế biến theo cách nướng, hấp hoặc luộc để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng và hạn chế muối.
Cá:
- Cá hồi, cá ngừ, cá thu
- Giàu omega-3, tốt cho tim mạch và thận.
Trứng:
- Trứng luộc, ốp la, trứng chần
- Nên ăn lòng trắng nhiều hơn lòng đỏ để giảm lượng cholesterol.
Sữa và sản phẩm từ sữa:
- Sữa gạo, sữa hạnh nhân
- Phô mai ít béo, sữa chua không đường
Đậu phụ và các sản phẩm từ đậu nành:
- Đậu phụ, tempeh, sữa đậu nành
- Là nguồn protein thực vật tốt cho sức khỏe.
Các loại rau củ quả ít kali
Rau xanh:
- Cải xoăn, rau muống, bắp cải
- Chọn rau tươi, rửa sạch và ngâm trước khi nấu để giảm lượng kali.
Rau củ quả:
- Bí ngòi, bí đỏ, cà rốt, ớt chuông
- Các loại củ như củ cải trắng, su hào
Trái cây:
- Táo, lê, nho, dâu tây
- Tránh các loại trái cây nhiều kali như chuối, cam, dưa hấu.
Ngũ cốc và bánh mì ít muối
Ngũ cốc nguyên cám:
- Gạo lứt, yến mạch, quinoa
- Chọn loại không qua chế biến hoặc ít chế biến để giữ nguyên chất dinh dưỡng.
Bánh mì nguyên cám:
- Bánh mì nguyên cám, bánh mì yến mạch
- Tránh các loại bánh mì trắng hoặc bánh mì đã qua chế biến nhiều muối.
Mì ống nguyên cám:
- Mì ống từ lúa mạch, quinoa
- Chọn loại ít muối và không có phụ gia.
Các loại dầu ăn và chất béo lành mạnh
Dầu ô liu:
- Dùng để nấu ăn, làm salad
- Giàu chất béo không bão hòa, tốt cho tim mạch.
Dầu hạt cải:
- Sử dụng trong chế biến món ăn
- Giàu omega-3 và chất béo không bão hòa.
Quả bơ và dầu bơ:
- Sử dụng trong salad, chế biến món ăn
- Cung cấp chất béo không bão hòa và các vitamin cần thiết.
Hạt lanh và dầu hạt lanh:
- Sử dụng trong các món ăn hoặc làm sinh tố
- Giàu omega-3 và chất xơ.
Các loại hạt:
- Hạnh nhân, hạt chia, hạt dẻ
- Cung cấp chất béo lành mạnh và chất xơ, nhưng nên dùng ở mức vừa phải và không muối.
Tổng kết
Lựa chọn thực phẩm và kiểm soát dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe cho người bị suy thận. Người bị suy thận cần tuân thủ các nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản và lên kế hoạch thực đơn hàng ngày một cách cẩn thận. Thực hiện chế độ ăn uống khoa học và chọn thực phẩm tốt sẽ giúp kiểm soát các triệu chứng bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống, giúp bạn sống vui khỏe hơn mỗi ngày.
Thông tin liên hệ:
HỆ THỐNG DƯỠNG LÃO BÌNH MỸ
SĐT: 0789 7575 39
Email: vanphong@duonglaobinhmy.com
Địa chỉ: 3D Đ. Số 171, Bình Mỹ, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Website: https://duonglaobinhmy.com/
Đăng bởi (Author): Bình Mỹ
⭐⭐⭐⭐⭐ 4.8 / 5 (255 votes)
Tin nổi bật
22 November 2024
20 November 2024
Người cao tuổi bị đau bao tử nên ăn gì để dễ tiêu hóa và khỏe mạnh?
19 November 2024