Bệnh trĩ là gì? Nguyên nhân và cách điều trị bệnh trĩ tại nhà

Bệnh trĩ là một tình trạng bệnh lành tính xảy ra ở vùng hậu môn. Theo thống kê, tỷ lệ dân số mắc căn bệnh này chiếm khoảng 60 – 70%. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh trĩ thường cao hơn so với những nước Âu Mỹ. Thông thường, bệnh nhân mắc bệnh này thường không đến gặp bác sĩ ngay vì sợ đau. Tuy nhiên, ngày nay có rất nhiều phương pháp hiện đại giúp điều trị bệnh trĩ hiệu quả và ít làm đau người bệnh. Trong bài viết dưới đây, Viện dưỡng lão Bình Mỹ sẽ chia sẻ cho bạn là những thông tin về nguyên nhân gây ra bệnh trĩ cũng như cách điều trị đơn giản, hiệu quả nhất. 

Bệnh trĩ là gì?

Theo các chuyên gia cho biết, bệnh trĩ là một bệnh lý liên quan đến biến đổi cấu trúc bình thường của ống hậu môn. Căn bệnh này không chỉ đơn giản là bệnh ở tĩnh mạch mà bệnh trĩ mà còn liên quan đến hệ thống mạch máu từ tiểu động mạch. 

Bệnh trĩ xảy ra do tăng áp lực trong các tĩnh mạch hậu môn hay trực tràng. Các tĩnh mạch chịu chèn ép từ bên trong có khả năng xung huyết, chảy máu, tạo các búi trĩ trong lòng ống hậu môn. Độ tuổi càng lớn, cấu trúc mô liên kết nâng đỡ ngày càng yếu, theo đó các búi trĩ sẽ từ từ tụt ra khỏi lỗ hậu môn dẫn đến trĩ nội sa.

Phân loại bệnh trĩ

Mỗi búi trĩ sẽ xuất hiện ở mỗi vị trí khác nhau. Dựa vào vị trí của búi trĩ mà chia làm 2 loại là trĩ ngoại và trĩ nội.

Bệnh trĩ nội

Trĩ nội có vị trí nằm phía trong hậu môn. Những dấu hiệu thường xuất hiện đối với trĩ nội là không đau, có máu chảy ra và trĩ thò ra ngoài khi đi đại tiện. Tuy nhiên nếu búi trĩ nội bị sa hẳn ra ngoài và tạo thành búi trĩ nghẹt, lúc này búi trĩ sẽ gây đau cho người bệnh. 

Theo đó, trĩ nội được chia làm 4 cấp độ:

• Cấp độ I: Trĩ không sa ra ngoài.
• Cấp độ II: búi trĩ thò ra ngoài và tự thụt vào trong hậu môn sau khi đại tiện.
• Cấp độ III: trĩ sa ra ngoài và không tự thụt vào mà phải dùng tay để đẩy lại vào trong.
• Cấp độ IV: Trĩ có dấu hiệu sa ra ngoài và không thể đẩy lại vào trong (búi trĩ bị nghẹt).

Bệnh trĩ ngoại 

Trĩ ngoại thường nằm bên ngoài hậu môn. Loại trĩ này phát triển gần rìa hậu môn và được bọc bởi lớp da vô cùng nhạy cảm của vùng rìa hậu môn. Búi trĩ ngoại thường không gây đau cho người bệnh. Tuy nhiên nếu búi trĩ hình thành cục máu đông còn gọi là trĩ tắc mạch sẽ rất đau và tạo thành một khối cứng. Trĩ ngoại cũng sẽ có hiện tượng chảy máu nếu bị vỡ ra.

Các yếu tố gây ra bệnh trĩ

Bệnh trĩ là một dạng bệnh lý phổ biến và không gây nguy hiểm, tuy nhiên khi mắc phải, người bệnh sẽ rất khó chịu. Đối với trường hợp nặng hơn, búi trĩ sẽ gây đau rát cho người mắc phải sau khi đi đại tiện. Dưới đây là một số yếu tố gây ra bệnh trĩ:

• Tiêu chảy thường xuyên hoặc đi nhiều lần trong ngày. 
• Chế độ ăn uống thường ít chất xơ dẫn đến táo bón.
• Thừa cân và béo phì làm gia tăng khả năng mắc bệnh.
• Gia tăng áp lực ổ bụng, hay gặp ở những người thường xuyên lao động nặng, đứng lâu, ngồi nhiều. Điều này gây ra cản trở sự hồi lưu máu về tim dẫn đến giãn tĩnh mạch hậu môn.
• Các bệnh về u vùng tiểu khung gồm u đại trực tràng, u ở tử cung và thai nhiều tháng làm giãn tĩnh mạch.

Những nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh trĩ là gì?

Hiện nay chưa xác định rõ nguyên nhân chính gây nên căn bệnh này. Tuy nhiên, bệnh này thường xuất hiện ở những bệnh nhân có các yếu tố thuận lợi làm tăng áp lực ở vùng trực tràng, gây chèn ép vào hệ thống tĩnh mạch vùng hậu môn. Tình trạng này làm cản trở máu tĩnh mạch trở về. Khi đó máu tĩnh mạch đọng lại và tĩnh mạch bị giãn ra tạo thành búi trĩ. Nếu hệ thống tĩnh mạch ở vùng hậu môn tiếp tục bị chèn ép, búi trĩ sẽ to lên và xuất ra ngoài hậu môn. Các búi trĩ có thể phát triển bởi áp lực gia tăng ở phần dưới trực tràng là do:

• Bệnh nhân bị táo bón và rặn khi đi đại tiện. 
• Ngồi quá lâu trên bồn cầu.
• Tiêu chảy, táo bón nhiều và thường xuyên. 
• Người đang trong quá trình mang thai.
• Thiếu chất xơ.
• Cấu trúc mô nâng đỡ các tĩnh mạch vùng hậu môn trở nên lỏng lẻo và nhão dần ở người cao tuổi cũng là nguyên do mắc bệnh trĩ. 

Dấu hiệu, triệu chứng của bệnh trĩ

Một số dấu hiệu bệnh trĩ thường gặp đó là:

• Chảy máu không kèm cơn đau trong quá trình đi tiêu. Đây thường là dấu hiệu xảy ra sớm nhất và phổ biến nhất. Người bệnh trĩ ban đầu khi đi đại tiện sẽ thấy một lượng máu nhỏ. Khi phải rặn nhiều, máu sẽ chảy nhiều hơn kèm theo đó là cơn đau rát. 
• Người bị trĩ sẽ cảm thấy ngứa hoặc bị kích thích ở vùng hậu môn do niêm mạc ống hậu môn tiết dịch nhầy. 
• Cảm thấy đau, khó chịu do nứt, tắc, nghẽn hậu môn.
• Vùng hậu môn bị sưng. 

Tùy thuộc vào vị trí của búi trĩ mà sẽ xuất hiện các triệu chứng đi kèm. Một số triệu chứng bệnh trĩ thường gặp như: 

• Đối với trĩ ngoại – loại trĩ gây khó chịu nhất vì vùng da trên búi trĩ bị kích thích và viêm loét. Trường hợp xuất hiện cục máu đông bên trong búi trĩ ngoại sẽ dẫn đến cơn đau đột ngột và nghiêm trọng. Bệnh nhân cũng sẽ cảm nhận được hoặc nhìn thấy một khối nhô ra quanh vùng hậu môn. 
• Đối với tình trạng trĩ nội thường sẽ không gây đau, ngay cả khi bị xuất huyết. Người bệnh không thể cảm nhận hay nhìn thấy búi trĩ và cũng hiếm khi gây khó chịu cho người bệnh. Trong lúc rặn, phân đi ngang hậu môn làm trầy xước bề mặt búi trĩ và làm chảy máu. Vì vậy sẽ thấy có trường hợp máu xuất hiện khi đi đại tiện. Ngoài ra, trĩ nội cũng có thể tạo thành trĩ nội sa nếu bị sa ra ngoài hậu môn. Trĩ bị sa có thể gây kích thích dẫn đến ngứa, đau và rát.

Biến chứng của bệnh trĩ có nguy hiểm không?

Biến chứng của bệnh trĩ có thể gây nguy hiểm cho người bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị đúng lúc, bệnh có thể biến chuyển nghiêm trọng. Mặc dù hiếm khi ảnh hưởng đến tính mạng nhưng vẫn có những trường hợp nặng như:

• Bệnh trĩ nếu để lâu sẽ gây ra mất máu mãn tĩnh, lúc này cơ thể sẽ không thể thực hiện quá trình trao đổi oxy cho tế bào vì hao hụt hồng cầu. Tuy nhiên, trường hợp này cũng hiếm khi xảy ra. 
• Nếu trĩ bị sa và mắc kẹt sẽ làm cho mạch máu cung cấp đến búi trĩ bị tắc và nghẹt búi trĩ. Búi trĩ bị nghẹt sẽ rất đau và có cảm giác cộm rất rõ khi ấn nhẹ vào vì có cục máu đông đọng lại.
• Khi cục máu đông hình thành do mạch máu bị sưng phồng và ứ máu sẽ gây nên tắc mạch. Tắc mạch trĩ ngoại sẽ có khối phồng nhỏ màu xanh và đi kèm đó là cảm giác đau rát. Người bệnh bị tắc mạch trĩ nội sẽ có cảm giác đau và cộm sâu bên trong nhưng triệu chứng không rõ ràng như trĩ ngoại.
• Viêm da quanh vùng hậu môn khi vùng da giữa các búi trĩ bị loét gây ngứa và nóng rát.

Các phương pháp điều trị bệnh trĩ hiệu quả

Phương pháp điều trị tại bệnh viện

Hiện nay, có rất nhiều cách điều trị bệnh trĩ, tuy nhiên tùy vào từng loại trĩ, cấp độ trĩ khác nhau và cơ địa của mỗi người mà bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định cách chữa trị bệnh trĩ phù hợp và hiệu quả. Một số cách chữa bệnh trĩ được áp dụng nhiều nhất hiện nay là:

• Điều trị nội khoa: Người bệnh phải có một chế độ ăn nhiều chất xơ và hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu, thuốc lá. Ngoài ra, tránh hoạt động quá mạnh, ngồi nhiều hay đứng quá lâu. Người bệnh cũng nên có thói quen đi đại tiện thường xuyên mỗi ngày một lần để tránh bị táo bón. Bên cạnh đó, nên sử dụng thuốc song song như thuốc hỗ trợ tuần hoàn tĩnh mạch, thuốc bôi tại chỗ. 
• Điều trị ngoại khoa: Đối với trường hợp trĩ có các biến chứng huyết khối cần thực hiện phương pháp cắt bỏ sớm. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng phương pháp thắt bằng dây cao su, đặt quanh búi trĩ. Bằng cách thắt này sẽ gây ra thiếu máu cục bộ, búi trĩ sẽ bị xơ, teo lại và tự rụng đi. Phương pháp này có thể điều trị cho những bệnh nhân trĩ cấp độ 2 và 3. Bên cạnh đó còn có những phương pháp như: Phương pháp Longo, phương pháp khâu triệt mạch THD, phương pháp cắt trĩ kinh điển,…

Cách chữa bệnh trĩ tại nhà

Bệnh trĩ có thể gây ra nhiều nỗi ám ảnh, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy người bệnh luôn tìm kiếm và quan tâm đến những biện pháp điều trị bệnh trĩ đơn giản tại nhà mà hiệu quả. Dưới đây là một số cách chữa bệnh trĩ tại nhà được áp dụng phổ biến:

• Nha đam: Nha đam có công dụng hỗ trợ điều trị táo bón rất tốt. Ngoài ra, nha đam còn hạn chế viêm nhiễm, giảm sưng và giảm đau, được xem là một phương thuốc trị bệnh trĩ tại nhà hiệu quả. Người bệnh bôi chất nhờn của nha đam trực tiếp lên khu vực bị trĩ. Để nha đam phát huy tác dụng, nên bôi đều đặn 2 lần/ ngày. 
• Rau diếp cá: Rau diếp cá nổi tiếng là thực phẩm nổi tiếng với công dụng thanh nhiệt cơ thể tốt. Bên cạnh đó rau diếp cá còn giúp giải độc tố, tiêu sưng và được sử dụng để điều trị bệnh trĩ. Người bệnh có thể sử dụng loại rau này để xay ra uống hoặc giã nát và đắp lên búi trĩ. Thực hiện phương pháp này 2 – 3 lần/ tuần sẽ thấy triệu chứng giảm rõ rệt. 
• Lá trầu không: Từ xưa, lá trầu không đã được biết đến là loại thực phẩm chứa hoạt chất giúp tiêu viêm, sát trùng, cầm máu vô cùng hiệu quả. Bên cạnh đó, lá trầu không còn giúp làm mềm niêm mạc trực tràng nên dễ thải phân ra bên ngoài. Phương pháp dùng lá trầu không đun với nước sôi để xông hơi và rửa hậu môn cũng mang lại hiệu quả bất ngờ.

Những phương pháp trên chỉ áp dụng cho những trường hợp trĩ ở mức độ nhẹ, không đáng kể. Nếu thấy triệu chứng không tiêu giảm hoặc hơn, hãy đến cơ sở y tế để khám và chữa trị kịp lúc. 

Giải pháp phòng bệnh trĩ ở người cao tuổi 

Theo nhiều nghiên cho thấy, người cao tuổi thường dễ bị mắc bệnh trĩ hơn. Lý do là vì các chức năng co bóp, bài tiết và hấp thu của ruột yếu đi dễ gây rối loạn đại tiện. Bên cạnh đó, chế độ ăn uống không đảm bảo, không điều độ cũng là lý do gây táo bón dẫn đến bị trĩ ở người già. Vì vậy để tránh bệnh trĩ ở người cao tuổi cần có những giải pháp phòng bệnh hiệu quả. Bệnh lý này ở người cao tuổi hoàn toàn có thể phòng tránh được với chế độ ăn uống điều độ và thói quen sinh hoạt, tập thể dục hàng ngày như: 

• Khẩu phần ăn cho người cao tuổi vừa đủ, không quá nhiều cũng không quá ít. 
• Trong khẩu phần ăn phải đảm bảo cung cấp đủ chất xơ.
• Không sử dụng các chất kích thích ảnh hưởng đến tiêu hóa.
• Luôn duy trì chế độ tập thể dục mỗi ngày như đi bộ, chạy bộ hoặc vận động tại chỗ.
• Có thói quen đi đại tiện mỗi ngày và tốt nhất là đi vào buổi sáng.
• Giữ vệ sinh sạch sẽ tầng sinh môn mỗi lần đi đại tiện. 

Trên đây là những kiến thức về bệnh trĩ cũng như giải pháp điều trị và phòng bệnh, đặc biệt là ở người cao tuổi. Với những thông tin hữu ích này, Viện dưỡng lão Bình Mỹ hy vọng bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức để có thể chăm sóc người cao tuổi tốt hơn, giúp họ có thể khỏe mạnh và sống an nhiên tuổi già.

Thông tin liên hệ:

HỆ THỐNG DƯỠNG LÃO BÌNH MỸ

SĐT: 0789 7575 39

Email: vanphong@duonglaobinhmy.com

Địa chỉ: 3D Đ. Số 171, Bình Mỹ, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh

Website: https://duonglaobinhmy.com/