Nguyên nhân và cách điều trị bệnh đau dạ dày ở người lớn tuổi

Đau dạ dày là một vấn đề sức khỏe thường gặp ở người lớn tuổi, gây khó chịu và không thoải mái trong sinh hoạt. Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà căn bệnh này còn khiến cho khả năng tiêu hóa thực phẩm giảm sút. Trong bài viết này, hãy cùng Hệ thống dưỡng lão Bình Mỹ tìm hiểu những nguyên nhân cũng như cách điều trị bệnh đau dạ dày ở người lớn tuổi để có thêm thông tin hữu ích chăm sóc người cao tuổi hoặc người thân trong gia đình nhé.

Bệnh đau dạ dày là gì?

Bệnh đau dạ dày là gì?

Bệnh đau dạ dày hay còn gọi là đau bao tử là một tình trạng cho biết bao tử bị tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau hoặc có rối loạn vận động và tăng tiết axit dịch vị dạ dày. Khi dạ dày bị tổn thương, người bệnh có thể trải qua cảm giác đau âm ỉ, nóng rát hoặc tức tại vùng thượng vị. 

Ban đầu, cảm giác khó chịu này thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và không gây quá nhiều phiền toái. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, cơn đau có thể kéo dài và trở nên dữ dội hơn. Đây chính là dấu hiệu cảnh báo về vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Nguyên nhân gây đau dạ dày

Nguyên nhân gây đau dạ dày

Do hút thuốc lá

Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân đau bao tử phổ biến. Thuốc lá chứa nhiều chất độc hại như nicotine và nhiều hợp chất khác, gây tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa. Khi hút thuốc lá, các chất này được hấp thụ vào cơ thể và có thể làm tăng việc bài tiết axit dịch vị dạ dày, cụ thể là Axit Hydrochloric (HCL) và Pepsin, làm mòn niêm mạc dạ dày.

Do uống rượu bia

Một nguyên nhân đau dạ dày khác và gây tổn thương niêm mạc dạ dày là uống rượu bia. Rượu bia chứa các chất gây hại như cồn, ethanol và các thành phần khác, có khả năng tác động tiêu cực lên niêm mạc dạ dày. Khi tiêu thụ quá nhiều rượu bia, các chất này có thể gây tổn thương dần dần đến niêm mạc dạ dày, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm và trong một số trường hợp, có thể gây ra loét dạ dày, chảy máu hoặc thủng dạ dày nếu không được điều trị kịp thời.

Do ăn uống không khoa học

Ăn đồ nhiều dầu mỡ gây tổn hại đến niêm mạc dạ dày

Thói quen ăn uống không khoa học có thể gây ra các vấn đề về đường tiêu hóa và bệnh đau bao tử. Việc không tuân thủ một chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bệnh và gây tổn thương đến niêm mạc dạ dày.

Một số thói quen ăn uống không khoa học bao gồm việc ăn uống không đúng giờ, ăn quá nhanh hoặc quá nhiều hoặc ăn các loại thực phẩm không đảm bảo vệ sinh. Các thực phẩm như đồ cay, nóng, thức ăn nhanh, thức ăn có nhiều dầu mỡ hay gia vị cay cũng có thể gây kích ứng và ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày.

Do vi khuẩn HP

Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh đau bao tử. Theo nghiên cứu có tới hơn 75% những trường hợp mắc bệnh đau dạ dày được xác định là do nhiễm khuẩn HP. Vi khuẩn này cư trú trong dạ dày sẽ tạo ra các chất gây tổn thương cho niêm mạc, dẫn đến viêm nhiễm và loét dạ dày, gây ra tình trạng đau bao tử.

Do stress, căng thẳng

Tinh thần căng thẳng và stress có thể góp phần vào việc gây ra bệnh và làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Khi bị căng thẳng và stress, cơ thể có xu hướng tăng hoạt động của hệ thống thần kinh, bao gồm cả hệ thống tiêu hóa.

Căng thẳng và stress có thể gây ra hiện tượng co thắt cơ và giảm lưu thông máu đến niêm mạc dạ dày. Điều này dẫn đến sự kích thích quá mức của quá trình nhu động ruột và tăng cường tiết acid dạ dày, gây ra các triệu chứng đau dạ dày như đau, nóng rát hoặc tức tại vùng thượng vị.

Triệu chứng thường xuất hiện của bệnh đau dạ dày

Triệu chứng thường xuất hiện của bệnh đau dạ dày

Bệnh lý này có thể xuất hiện với một số biểu hiện đau dạ dày phổ biến. Theo các chuyên gia bác sĩ chuyên về nội soi tiêu hóa hàng đầu tại Việt Nam, phần lớn người mắc bệnh thường có những dấu hiệu đau dạ dày và triệu chứng sau đây:

• Đau bụng vùng trên rốn (vùng thượng vị): Một trong những dấu hiệu của đau bao tử là cảm giác đau bụng ở vùng trên rốn. Đó có thể là cảm giác âm ỉ, nóng rát, tức tại vùng thượng vị. Thường xuyên hoặc cơn đau kéo dài có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.
• Đầy bụng khó tiêu: Bệnh nhân đau bao tử thường cảm thấy đầy bụng, khó tiêu sau khi ăn. Cảm giác đầy bụng có thể xuất hiện nhanh chóng và kéo dài trong thời gian dài, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.
• Ợ chua, ợ hơi, ợ nóng: Một số người mắc bệnh đau bao tử có thể gặp các triệu chứng như ợ chua, ợ hơi hoặc ợ nóng sau khi ăn. Đây là do quá trình tiêu hóa bất thường và tăng tiết axit dịch vị dạ dày.
• Buồn nôn hoặc nôn: Bệnh đau dạ dày có thể gây ra cảm giác buồn nôn và thậm chí nôn mửa. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp đau bao tử đều có triệu chứng này.
• Đại tiện ra máu: Một triệu chứng nghiêm trọng hơn của bệnh đau bao tử là việc đại tiện ra máu. Tình trạng này có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày và trong một số trường hợp, có thể dẫn đến xuất hiện máu trong phân.

Một số biến chứng tiềm ẩn do bệnh đau bao tử gây ra

Một số biến chứng tiềm ẩn do bệnh đau bao tử gây ra

Bệnh đau dạ dày ở giai đoạn thứ cấp thường xuất hiện đột ngột, tuy nhiên bạn có thể điều trị khỏi chỉ sau một vài tuần. Trong trường hợp triệu chứng của đau bao tử nặng hoặc không được điều trị đúng cách có thể gây ra một số biến chứng tiềm ẩn nguy hiểm như:

• Xuất huyết dạ dày: Viêm loét dạ dày có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày và gây ra việc xuất huyết. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng nôn máu hoặc phân có màu đen do máu tiếp xúc với acid dạ dày và tiêu hóa.
• Thủng dạ dày: Trong những trường hợp nghiêm trọng, viêm loét dạ dày có thể xâm nhập sâu vào niêm mạc và tạo ra lỗ thủng trong thành dạ dày. Đây là một biến chứng hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm, yêu cầu can thiệp y tế ngay lập tức để khắc phục tình trạng này.
• Hẹp môn vị: Viêm loét dạ dày mãn tính kéo dài và không được điều trị có thể gây ra hẹp môn vị. Điều này gây khó khăn trong việc tiêu hoá thức ăn và gây ra triệu chứng đau bao tử và khó tiêu.
• Ung thư dạ dày: Trong một số trường hợp, bệnh không được điều trị và kiểm soát có thể xảy ra các biến chứng dẫn đến sự phát triển của tế bào ung thư trong dạ dày.

Vì sao người lớn tuổi thường mắc bệnh đau dạ dày?

Vì sao người lớn tuổi thường mắc bệnh đau dạ dày?

Cơ thể lão hóa

Trong quá trình lão hóa, hệ tiêu hóa ở người cao tuổi trải qua nhiều thay đổi. Cụ thể là men tiêu hóa giảm, răng yếu và các cơ quan quan trọng trong hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả. Đặc biệt, hệ tiêu hóa bị teo đi, ảnh hưởng đến cả ba chức năng chính: co bóp, tiết dịch và hấp thu.

Bởi những lý do này, người cao tuổi thường gặp phải nhiều vấn đề về đường tiêu hóa như nghẹn, nấc, đầy bụng, táo bón và phân không thành khuôn. Đặc biệt, các bệnh đau dạ dày mạn tính cũng thường xuất hiện ở những người cao tuổi.

Tâm lý

Trạng thái tâm lý vui vẻ, buồn bã, căng thẳng,… cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình bài tiết dịch vị và sự hấp thu trong dạ dày. Những ảnh hưởng này có thể dẫn đến viêm loét dạ dày và tá tràng. Đáng chú ý là người cao tuổi thường coi bệnh là điều tất yếu, do đó họ thường không tự phòng bệnh và điều trị bệnh đúng cách. Điều này có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Môi trường

Tiếp xúc với môi trường ô nhiễm nặng tăng nguy cơ mắc bệnh cao hơn

Môi trường sống bị ô nhiễm nặng và tiếp xúc với các chất độc hại có thể là nguyên nhân gây ra sự phát triển của bệnh đau dạ dày ở người cao tuổi, đặc biệt là ung thư dạ dày. Tiếp xúc liên tục với các hóa chất và chất phóng xạ này có thể gây tổn thương cho niêm mạc dạ dày. 

Đồng thời, chúng cũng tạo điều kiện cho sự phát triển các tế bào ung thư. Vì vậy, việc bảo vệ môi trường và hạn chế tiếp xúc với các chất độc hại là rất quan trọng để giảm nguy cơ mắc các bệnh đau bao tử và bảo vệ sức khỏe của người cao tuổi.

Thói quen ăn uống và sinh hoạt

Thói quen ăn uống và sinh hoạt không hợp lý có mối liên hệ chặt chẽ với bệnh lý về dạ dày ở người cao tuổi. Vậy người già bị bệnh đau dạ dày không nên ăn gì?

Các thói quen như ăn nhiều đồ ăn cay nóng, chua, đồ ăn lên men, uống nhiều rượu bia và hút thuốc lá, ăn uống không đúng giờ, ăn quá no hoặc để bụng quá đói, ăn quá nhanh và không nhai kỹ có thể gây tổn thương cho niêm mạc dạ dày và gây khó tiêu hóa.

Đồng thời, việc không uống đủ nước sẽ gây ra tình trạng táo bón và tạo điều kiện cho các vấn đề sức khỏe như bệnh trĩ và ung thư đại tràng. Do đó, người cao tuổi cần có chế độ ăn uống khoa học và phù hợp với tình trạng sức khoẻ của bản thân.

Cách điều trị bệnh đau dạ dày ở người già

Tuỳ theo nguyên nhân của bệnh mà điều trị bằng các loại thuốc phù hợp

Trong điều trị bệnh dạ dày ở người già, các phương pháp và thuốc điều trị cần được tùy chỉnh dựa trên nguyên nhân gây bệnh cụ thể. Dưới đây là một số cách chữa đau dạ dày và thuốc thông thường:

• Điều trị loét dạ dày: Nếu nguyên nhân gây ra đau dạ dày là do loét dạ dày, người cao tuổi có thể được điều trị bằng thuốc ức chế bơm proton (PPIs) như: Omeprazole, Pantoprazole, Lansoprazole, Rabeprazole, Esomeprazole. Những loại thuốc đau dạ dày này giúp giảm tiết axit và làm lành ổ loét.
• Điều trị nhiễm khuẩn Helicobacter pylori: Trong trường hợp nhiễm khuẩn Helicobacter pylori gây ra loét dạ dày, người già cần được sử dụng kháng sinh kết hợp với PPI để điều trị và diệt khuẩn.
• Điều trị đau dạ dày do sử dụng thuốc giảm đau chống viêm: Nếu nguyên nhân gây bệnh là do sử dụng các loại thuốc giảm đau dạ dày chống viêm không steroid hoặc Aspirin thì người bệnh cần sử dụng PPI kết hợp để giảm triệu chứng và bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Điều trị chứng khó tiêu chức năng: Trong trường hợp gặp chứng khó tiêu chức năng, người bệnh có thể sử dụng PPI đơn thuần hoặc kết hợp với thuốc làm tăng vận động đường tiêu hóa (Prokinetic) để điều trị.

Ngoài cách trị đau dạ dày theo chỉ định của bác sĩ, người già cũng có thể thực hiện các biện pháp tự điều trị tại nhà như:

• Uống đủ nước hàng ngày để đảm bảo quá trình tiêu hóa diễn ra hiệu quả.
• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày và nhai thức ăn chậm rãi.
• Tập thể dục mỗi ngày để giảm căng thẳng và cân bằng tinh thần.
• Tránh thực phẩm gây kích thích như đồ cay nóng, dầu mỡ, thức ăn khó tiêu.
• Tránh uống rượu bia và hút thuốc lá.
• Tránh ăn những thực phẩm khó tiêu như thức ăn chứa chất béo, axit, thức ăn cay, dầu mỡ.
• Uống nước chanh pha baking soda để làm giảm nồng độ axit dạ dày và giảm triệu chứng ợ nóng, khó tiêu.

Một số biện pháp phòng ngừa đau dạ dày hiệu quả

Ăn uống khoa học

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, người cao tuổi nên thực hiện các cách giảm đau dạ dày sau đây:

• Duy trì một chế độ dinh dưỡng khoa học bằng cách bổ sung nhiều rau và chất xơ, uống đủ nước, ưu tiên thực phẩm mềm, lỏng và được nấu chín. Tránh ăn quá no và hạn chế sử dụng rượu bia cũng như các thực phẩm cay nóng như ớt và hạt tiêu.
• Thực hiện luyện tập thể thao và vận động hàng ngày để tăng cường sức khỏe, tăng cường chức năng tiêu hóa và cải thiện miễn dịch.
• Giữ tinh thần thoải mái và hạn chế căng thẳng, lo lắng, bực tức. Có thể áp dụng các phương pháp giảm stress như tập yoga, tai chi và kỹ thuật thở.
• Trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng để tránh ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và nhận được lời khuyên hợp lý.
• Thăm khám, kiểm tra định kỳ về hệ tiêu hóa từ 1 – 2 lần mỗi năm để phát hiện và điều trị kịp thời bất kỳ vấn đề bất thường nào.

Các câu hỏi về đau dạ dày thường gặp

Các câu hỏi về đau dạ dày thường gặp

Bị đau dạ dày thì nên ăn gì?

Khi bị đau dạ dày, nên ưu tiên ăn những thức ăn dễ tiêu hóa và lỏng như đồ uống thể thao, cháo, nước dừa,…

• Gạo trắng có thể thay thế gạo đen và gạo lứt vì nó giàu tinh bột và ít chất xơ, giúp cải thiện tình trạng tiêu chảy.
• Sốt táo là một lựa chọn tốt vì nó dễ tiêu hóa và chứa nhiều dinh dưỡng, đặc biệt là Pectin – một loại chất xơ hòa tan trong nước, có khả năng giảm tiêu chảy.
• Bánh mì cũng có thể được sử dụng trong bữa ăn, đặc biệt là trong trường hợp tăng tiết axit.

Tuy nhiên, mỗi đối tượng có thể có những thức ăn phù hợp khác nhau, vì vậy nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn phù hợp nhất.

Đau dạ dày có phải là bệnh lý nguy hiểm không?

Đau dạ dày có thể nhầm lẫn với các bệnh lý nguy hiểm khác như viêm tụy cấp, sỏi mật, bán tắc ruột,… Do đó, khi có dấu hiệu bệnh, người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ để được thăm khám và kiểm tra kịp thời. Đặc biệt, khi xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như cơn đau dữ dội và đột ngột, tức ngực, khó thở, hụt hơi, nôn ra máu hoặc chất lỏng có màu như cà phê, giảm cân không rõ nguyên nhân,… cần nhanh chóng thăm khám để có giải pháp chữa trị. 

Khi bị đau dạ dày thì cần phải làm những gì?

Khi bị đau dạ dày, người bệnh có thể thực hiện một số cách để giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình phục hồi như:

• Ưu tiên ăn đồ mềm dễ tiêu, chia nhỏ thành nhiều bữa ăn nhẹ, đảm bảo cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể mỗi ngày.
• Tránh căng thẳng và suy nghĩ quá nhiều, tìm đến các phương pháp giảm stress như tập yoga, thiền, hoặc tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng.
• Hạn chế hoặc tránh uống rượu bia và hút thuốc lá, vì chúng có thể gây tổn thương cho niêm mạc dạ dày.
• Tránh các nhóm thực phẩm gây khó tiêu như thực phẩm chứa chất béo, axit, dầu mỡ, đồ cay nóng.
• Bổ sung vào thực đơn hàng ngày các thực phẩm có lợi cho dạ dày như húng quế, nước ép lô hội, cơm trắng, cam thảo. Tuy nhiên, trước khi thay đổi chế độ ăn, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Đau dạ dày ở vị trí nào?

Bệnh có thể xuất hiện ở vùng thượng vị, nằm ở chính giữa bụng. Tuy nhiên, cơn đau cũng có thể lệch sang bên trái hoặc bên phải và có thể lan ra phía sau lưng. Người bệnh có thể cảm thấy đau khi đói hoặc vào ban đêm cũng như sau khi ăn, gây cảm giác tức nặng, ấm ách và không thể ăn nhiều.

Tóm lại, bệnh đau dạ dày ở người cao tuổi có thể dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm khác, vì vậy, cần phải có biện pháp phòng ngừa điều trị trước khi bệnh chuyển biến xấu hơn. Hy vọng những thông tin trong bài viết này đã cung cấp cho bạn thêm nhiều kiến thức hữu ích về cách điều trị bệnh đau dạ dày hiệu quả.

Mọi thắc mắc và cần hỗ trợ về dịch vụ chăm sóc người cao tuổi theo yêu cầu xin vui lòng liên hệ đến Viện dưỡng lão Bình Mỹ qua phương thức sau:

HỆ THỐNG DƯỠNG LÃO BÌNH MỸ

SĐT: 0789 7575 39

Email: vanphong@duonglaobinhmy.com

Địa chỉ: 3D Đ. Số 171, Bình Mỹ, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh

Website: https://duonglaobinhmy.com/