Làm Gì Để Phòng Chống Bệnh Zona ở Người Già

Những người cao tuổi, do hệ miễn dịch giảm đi theo thời gian, thường có nguy cơ cao hơn mắc bệnh zona và gặp khó khăn trong việc đối phó với nó. Trong bài viết này, hãy cùng Viện Dưỡng Lão Bình Mỹ tìm hiểu về bệnh zona ở người già và cách chăm sóc họ tại nhà như thế nào nhé

Bệnh Zona ở Người Già

Bệnh zona, còn được gọi là zona hay Herpes zoster, là một bệnh nhiễm trùng da gây ra bởi virus Varicella-Zoster (VZV). Virus này cũng là nguyên nhân gây ra bệnh thủy đậu ở trẻ em. Sau khi bạn đã từng mắc bệnh thủy đậu, virus VZV không bị loại bỏ hoàn toàn khỏi cơ thể mà nó tiếp tục tồn tại ẩn trong các tế bào thần kinh.

Người già có nguy cơ cao hơn mắc bệnh zona do hệ thống miễn dịch thường suy yếu đi với tuổi tác. Hệ thống miễn dịch yếu hơn làm cho virus VZV có thể tái hoạt động dễ dàng hơn và gây ra bệnh zona. Bệnh này thường xuất hiện dưới dạng ban đỏ, đau và ngứa trên một vùng da nhất định của cơ thể, thường theo đường dọc theo dây thần kinh. Các triệu chứng thường bao gồm mẩn đỏ, nổi mụn nước, đau và ngứa.

Người già có nguy cơ cao mắc bệnh zona hơn

Biểu Hiện của Bệnh Zona ở Người Già

• Những cơn đau xuất hiện:

Zona là một căn bệnh gây ra nhiều khó khăn và đau đớn cho người mắc. Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh là cơn đau, và cơn đau này có thể đa dạng về cảm giác. Thường là đau châm chích, như kim châm vào da, hoặc đau nhói như một cảm giác nhức nhối trong vùng da bị ảnh hưởng. Cảm giác đau cắt ngang cũng thường xuất hiện và biến đổi trong suốt thời gian bệnh.Cơn đau có thể rất mạnh, gây khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Đặc biệt, ở người già, có một biến chứng phổ biến của bệnh zona là đau dây thần kinh kéo dài. Cơn đau này có thể kéo dài từ vài tháng đến nhiều năm sau khi triệu chứng bệnh đã qua đi. Đau dây thần kinh kéo dài này gây ra đau khá khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

• Ban đỏ và nổi mụn nước:

Vùng da bị ảnh hưởng bởi bệnh zona thường trở nên đỏ và sưng lên. Ban đỏ này thường xuất hiện trước khi xuất hiện nốt mụn nước. Trong vùng da đỏ, sẽ xuất hiện một loạt nốt mụn nước. Những nốt này có thể trông giống như nốt mụn nước trong trường hợp thủy đậu ở trẻ em. Mụn nước này chứa dịch và có thể làm cho vùng da bị ảnh hưởng trở nên sưng to và gây đau.

Vùng da đỏ và nổi mụn nước

• Ngứa:

Da trong vùng bị zona có thể trở nên cực kỳ ngứa, và cảm giác này có thể gây ra khó chịu và căng thẳng cho người mắc bệnh. Ngứa thường đi kèm với các triệu chứng khác như đau và ban đỏ.

• Nhiễm trùng:

Da bị zona có thể bị nhiễm trùng nếu không được chăm sóc và vệ sinh đúng cách. Một trong những biểu hiện đầu tiên của nhiễm trùng là vùng da bị zona trở nên sưng to, đỏ và nóng hơn so với vùng da xung quanh. Đây là dấu hiệu của một phản ứng viêm nhiễm. Nhiễm trùng có thể dẫn đến việc xuất hiện mủ hoặc tổn thương da tại vùng bị zona. Vùng da bị nhiễm trùng có thể xuất hiện nổi mụn mủ hoặc vùng da bong tróc. Bạch huyết trong vùng bị nhiễm trùng có thể tăng, làm cho vùng da bị nhiễm trùng trở nên đau và căng.

• Mệt mỏi, suy nhược cơ thể:

Cảm giác mệt mỏi, yếu đuối và suy giảm năng lượng là một trong những triệu chứng tình trạng tổng quát thường xuyên xuất hiện khi mắc bệnh zona ở người già.

Người bệnh trở nên mệt mỏi, yếu đuối

Sự mệt mỏi và đau đớn từ bệnh zona cũng có thể tác động đến tinh thần, gây ra tình trạng tinh thần tồi tệ. Người mắc bệnh có thể cảm thấy căng thẳng, lo âu hoặc buồn rầu do sự khó chịu từ triệu chứng.

Vắc-xin Phòng Bệnh Zona ở Người Cao Tuổi

Bệnh zona ở người già có thể gây ra nhiều khó khăn và biến chứng. Vì hệ thống miễn dịch của người cao tuổi thường yếu hơn. Vì vậy, vắc-xin được xem là một cách để bảo vệ người cao tuổi khỏi bệnh này.

• Vắc-xin Zona (Zostavax): Trước đây, vắc-xin Zostavax được sử dụng để ngăn ngừa bệnh zona ở người cao tuổi. Tuy nhiên, Zostavax không hiệu quả cho nhóm người trên 70 tuổi và không bảo vệ lâu dài. Vì vậy, một vắc-xin mới và cải tiến đã được phát triển để thay thế.
• Shingrix: Shingrix là một loại vắc-xin mới được du nhập và khuyến nghị cho người cao tuổi để ngăn ngừa bệnh zona. Vắc-xin này được xem là hiệu quả hơn và bảo vệ lâu dài hơn so với Zostavax. Loại này được khuyến nghị cho người từ 50 tuổi trở lên, bao gồm cả người cao tuổi.

FDA khuyến nghị rằng cá nhân từ 50 tuổi trở lên nên tiêm hai mũi vắc-xin Shingrix, với khoảng cách làm ngừng giữa hai mũi là từ hai đến sáu tháng, để đảm bảo hiệu quả tối đa. Mặc dù vắc-xin có thể không hoàn toàn ngăn ngừa bệnh zona ở người già, nhưng chúng được chứng minh là có khả năng làm giảm thời gian và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Hơn nữa, vắc-xin có khả năng găn ngừa sự phát triển của các biến chứng kéo dài liên quan đến bệnh

Chăm Sóc Người Mắc Bệnh Zona ở Người Già Tại Nhà

Theo dõi triệu chứng

Hãy theo dõi kỹ triệu chứng chính của bệnh zona ở người già. Bao gồm đau, ngứa và các vết nổi mụn nước. Hỏi người cao tuổi về mức độ đau và ngứa để có cái nhìn rõ hơn về tình trạng của họ. Kiểm tra da và vùng bị ảnh hưởng thường xuyên để theo dõi sự thay đổi trong màu sắc, hình dạng và kích thước của các vết thương.

Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào như đỏ, sưng, mủ, mùi khó chịu, hoặc xuất hiện vết thương nhiễm trùng, hãy liên hệ ngay với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế kịp thời.

Cách giảm đau và ngứa

Một trong những cách giảm đau là sử dụng thuốc  dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Paracetamol, ibuprofen hoặc các loại thuốc giảm đau mạnh hơn như opioid có thể được sử dụng để kiểm soát đau. Ngoài ra, thuốc antihistamine như cetirizine hoặc loratadine có thể giúp giảm ngứa. Các kem giảm ngứa cũng có sẵn tại các cửa hàng dược phẩm và có thể được áp dụng trực tiếp lên vùng da bị ngứa.

Ngoài việc sử dụng thuốc, có một số biện pháp tự nhiên và thực hành tại nhà có thể giúp giảm đau và ngứa. Việc tắm nước ấm có thể làm dịu cảm giác đau và ngứa. Tuyệt đối tránh tắm nước nóng, vì nó có thể làm tăng cảm giác đau.

Hạn chế gãi lên vùng da nhiễm trùng

Giữ cho vùng da sạch

Vùng da bị zona cần được giữ sạch và khô. Hãy giúp người cao tuổi tắm gội hàng ngày và sử dụng xà phòng nhẹ, sau đó lau khô vùng da bằng khăn mềm và sạch. Khuyến khích họ không gãi hoặc cào vùng da bị zona, vì điều này có thể gây tổn thương cho da và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Chế độ ăn uống

Hãy đảm bảo rằng người cao tuổi tiêu thụ đủ vitamin và khoáng chất cần thiết để duy trì sức khỏe tốt. Các thực phẩm như rau xanh, trái cây, hạt, thực phẩm nguyên hạt, sữa và sản phẩm từ sữa có thể cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng. Protein là chất quan trọng cho quá trình phục hồi và sửa chữa của cơ thể. Hãy đảm bảo rằng họ có đủ nguồn cung cấp protein từ thịt, cá, trứng, đậu và sản phẩm từ sữa.

Đảm bảo người bệnh duy trì tình trạng cơ thể được cung cấp đủ nước là quan trọng. Nước giúp duy trì độ ẩm cho da và hỗ trợ quá trình phục hồi. Bên cạnh đó, thay vì ăn bữa lớn, hãy khuyến khích họ ăn nhiều bữa nhỏ hơn trong ngày để giảm căng thẳng trên dạ dày.

Arginine có thể kích thích sự phát triển của virus herpes zoster, gây ra bệnh zona ở người già. Vì vậy, người bệnh cần hạn chế tiêu thụ thức ăn chứa nhiều arginine như các loại hạt, đậu, và sô-cô-la.

Đảm bảo chế độ ăn uống lành mạnh

Duy trì lối sống lành mạnh

Duy trì lối sống lành mạnh giúp cải thiện tình trạng sức khỏe và giảm triệu chứng của bệnh zona ở người cao tuổi.

• Tập thể dục nhẹ nhàng: Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, người bệnh nên thường xuyên tập thể dục nhẹ nhàng. Đi bộ, tập yoga, hay các bài tập tương tự có thể giúp cải thiện sức khỏe cơ thể và tinh thần. Tập thể dục đều đặn có thể cải thiện hệ miễn dịch và giúp phục hồi nhanh hơn.
• Duy trì giấc ngủ tốt: Giấc ngủ đủ và chất lượng hỗ trợ quá trình phục hồi và giảm căng thẳng. Hãy khuyến khích người bệnh duy trì thói quen ngủ đều đặn, tạo môi trường yên tĩnh và thoải mái cho giấc ngủ, và hạn chế tiêu thụ kích thích như caffein trước khi đi ngủ.