Nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già điều trị và phòng chống ra sao?

Nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già (UTI – Urinary Tract Infection) xuất hiện trên 50 – 60% phụ nữ, là một tình trạng mà vi khuẩn xâm nhập vào một hoặc nhiều bộ phận của hệ thống đường tiết niệu, bao gồm bàng quang, niệu đạo, cả thận và niệu thượng quản.

UTI có thể ảnh hưởng đến cả nam giới và nữ giới, nhưng người già thường xuyên là nhóm người có nguy cơ cao. Nhưng bệnh có thể được chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu không phát hiện sớm và điều trị dứt điểm kịp thời, thì tình trạng viêm nhiễm có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm khác như như áp xe quanh thận, nhiễm trùng huyết,…

Trong bài viết này, hãy cùng  VDL Bình Mỹ tìm hiểu về nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già và cách chăm sóc họ như thế nào cho đúng cách nhé!

Bạn hiểu thế nào về bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu:

Nhiễm trùng đường tiết niệu (Urinary tract infection – UTI) là nhiễm trùng của bất kỳ cơ quan nào trong hệ tiết niệu, bao gồm hai thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Hầu hết các trường hợp nhiễm trùng liên quan đến phần dưới hệ tiết niệu – bàng quang và niệu đạo.

Bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu

Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, khả năng phụ nữ mắc phải bệnh khá cao – chúng gấp khoảng 50 lần (ở độ tuổi tầm 20-50 tuổi). Ở 1 số nước đang phát triển như Singapore, nhiều dữ liệu báo cáo cho thấy rằng có hơn 4% phụ nữ trưởng thành mắc phải căn bệnh này. Trong vài năm nay, tỉ lệ đang tăng lên khoảng tầm 7%. Đối với giới trẻ ở độ tuổi 24, dù ở giới tính nào cũng có nguy cơ mắc bệnh:

+ Đối với nữ giới, khi quan hệ tình dục thường dễ mắc phải nhiễm trùng đường tiết niệu nhất.

+ Còn ở nam giới, hầu hết nhiễm trùng đường tiết niệu là viêm niệu đạo hoặc là viêm tuyến tiền liệt.

Nguyên nhân nào dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già?

Nguyên nhân chủ yếu của UTI là vi khuẩn, thường là các loại Escherichia coli (E. coli) đến từ ruột. Trong trường hợp người già, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu:

• Suy giảm chức năng thận: Chức năng thận giảm đi với tuổi tác, điều này có thể dẫn đến việc giảm khả năng lọc và loại bỏ chất cặn từ máu, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Suy giảm sức đề kháng: Hệ thống miễn dịch giảm độ hoạt động với tuổi tác, làm tăng khả năng bị nhiễm trùng. Các tế bào miễn dịch có thể không hoạt động hiệu quả như ở người trẻ.
• Thay đổi cấu trúc niệu đạo ở phụ nữ sau mãn kinh: Sự giảm sản xuất estrogen ở phụ nữ sau mãn kinh có thể làm thay đổi cấu trúc niệu đạo, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ở phụ nữ.
• Dị ứng niệu đạo: Một số người già có khả năng phát ban hoặc kích ứng ở niệu đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập.
• Hạn chế vận động: Người già thường có vận động ít hơn, điều này có thể dẫn đến giảm sức kháng và khả năng tự di chuyển đến nhà vệ sinh.
• Các vấn đề về hệ thống huyết áp và đường huyết: Các vấn đề về huyết áp và đường huyết có thể ảnh hưởng đến khả năng chống lại nhiễm trùng của cơ thể.
• Dụng cụ y tế: Việc sử dụng các dụng cụ y tế như ống catheter cũng có thể tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu, đặc biệt là ở người già có các điều kiện sức khỏe nền.

Nguyên nhân nào dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào của nhiễm trùng đường tiết niệu, người già nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được đánh giá và điều trị đúng cách. Việc phát hiện và điều trị sớm có thể giảm nguy cơ nhiễm trùng lan rộ và trở nên nghiêm trọng.

Biến chứng của chúng có nguy hiểm không?

Nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già có thể gây ra các biến chứng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Một số biến chứng phổ biến của UTI bao gồm:

• Nhiễm trùng thận: Nếu vi khuẩn từ đường tiết niệu lan ra thận, có thể gây ra nhiễm trùng thận. Đây là một biến chứng nghiêm trọng có thể dẫn đến việc tổn thương thận và gây nguy hiểm đến sức khỏe.
• Huyết trùng: Nếu vi khuẩn từ nhiễm trùng tiết niệu xâm nhập vào máu, có thể dẫn đến tình trạng huyết trùng, gây sốt và ảnh hưởng đến cơ thể toàn bộ.
• Sưng cổ bàng quang: UTI có thể gây sưng nhiễm cổ bàng quang, tạo rủi ro tăng cao về khả năng bị tắc nghẽn hoặc suy giảm chức năng bàng quang.
• Tăng nguy cơ tai biến: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng người già mắc UTI có thể có nguy cơ tăng về tai biến.
• Suy giảm chức năng tâm thất trái: UTI có thể ảnh hưởng đến hệ thống tim mạch, đặc biệt là ở những người già có các vấn đề về sức khỏe tim mạch.
• Tăng nguy cơ tái phát: Nếu UTI không được điều trị hiệu quả, có khả năng cao rằng tình trạng tái phát sẽ xảy ra, làm gia tăng khó khăn trong việc quản lý và điều trị.
• Gây ảnh hưởng đến tâm trạng và tinh thần: UTI có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, căng thẳng, và thậm chí ảnh hưởng đến tâm trạng tinh thần của người bệnh.

Đối với người già, nên chú ý đến các triệu chứng của UTI và tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu cần thiết để ngăn chặn biến chứng và đảm bảo rằng tình trạng nhiễm trùng được điều trị một cách đầy đủ và kịp thời.

Vậy cách điều trị bệnh, ta cần phải làm gì?

Điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già thường bao gồm sử dụng kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng. Dưới đây là một số biện pháp và quy trình điều trị thường được áp dụng:

Cần chẩn đoán chính xác

Bác sĩ thường sẽ thu thập thông tin y tế và triệu chứng từ bệnh nhân để hiểu rõ nguyên nhân và nêu ra cách điều trị thích hợp. Kiểm tra nước tiểu, xét nghiệm máu,… để xác định vi khuẩn gây nhiễm trùng và xác định loại kháng sinh phù hợp.

Sử dụng kháng sinh

Bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh dựa trên kết quả xét nghiệm và thông tin y tế của bệnh nhân. Thông thường, kháng sinh như ciprofloxacin, levofloxacin, trimethoprim/sulfamethoxazole, hoặc nitrofurantoin thường được sử dụng.

Uống nước nhiều

Uống nước nhiều có thể hỗ trợ trong việc điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già. Nước giúp tăng cường sự rửa sạch đường tiểu niệu và loại bỏ vi khuẩn khỏi đường tiểu niệu. Đồng thời, nước cũng có thể giúp giảm triệu chứng như đau khi đi tiểu và cảm giác rát.

Tuy nhiên, nếu bạn hoặc người thân của bạn có triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu, quan trọng nhất là phải tham khảo ý kiến của bác sĩ. Bác sĩ có thể đưa ra đánh giá chính xác về tình trạng sức khỏe và đề xuất liệu pháp điều trị phù hợp. Uống nước nhiều chỉ là một phần của quá trình điều trị và không thay thế cho ý kiến chuyên nghiệp từ người y tế.

Uống nhiều nước có thể hỗ trợ trong việc điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già

Nghỉ ngơi:

Nếu nhiễm trùng đường tiết niệu không quá nghiêm trọng và người già đang có thể tự quản lý, họ có thể không cần nghỉ ngơi đặc biệt. Tuy nhiên, nếu triệu chứng nặng nề và gây khó khăn trong hoạt động hàng ngày, nghỉ ngơi có thể cần thiết. Luôn quan trọng khi thảo luận với bác sĩ về tình trạng sức khỏe cụ thể của người già. Bác sĩ có thể đưa ra đánh giá chính xác về mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng và khuyến nghị liệu pháp phù hợp.

Nói chung, quyết định cần nghỉ ngơi hay không trong trường hợp nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già phụ thuộc vào nhiều yếu tố và nên được đưa ra dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên nghiệp.

Chăm sóc cá nhân

Đảm bảo vệ sinh cá nhân hàng ngày, đặc biệt là vệ sinh khu vực quanh kín. Sử dụng xà phòng nhẹ và tránh các sản phẩm có thể kích thích da. Thay đổi tã đúng cách (nếu áp dụng) để tránh tình trạng ẩm ướt, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn.

Kiểm tra lại sau điều trị

Bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra lại nước tiểu để đảm bảo rằng vi khuẩn đã bị tiêu diệt và không tái phát nhiễm trùng.

Theo dõi tình trạng sức khỏe

Theo dõi các triệu chứng và tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh để đảm bảo rằng họ đang phục hồi một cách đầy đủ.

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào lo lắng hoặc tình trạng không cải thiện sau khi sử dụng kháng sinh, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để điều chỉnh liệu pháp điều trị. Điều trị UTI càng sớm, càng giảm nguy cơ biến chứng và đảm bảo sức khỏe của người bệnh.

Ta cần làm gì để phòng bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già?

Để phòng tránh bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) ở người già, có một số biện pháp và thói quen hợp lý có thể được áp dụng:

• Uống Đủ Nước: Giúp tăng cường sản xuất nước tiểu, giúp đẩy vi khuẩn ra khỏi đường tiết niệu.
• Duy Trì Vệ Sinh Cá Nhân: Rửa sạch khu vực quanh niệu đạo và hậu môn hàng ngày. Lau khô từ phía trước ra phía sau sau khi đi tiểu để giảm nguy cơ truyền nhiễm từ hậu môn vào niệu đạo.
• Đi Tiểu Khi Cần Thiết: Không giữ nước tiểu quá lâu, đi tiểu ngay khi có cảm giác cần.
• Thay Đổi Tã Đúng Cách: Đối với những người già không tự chăm sóc vệ sinh cá nhân, đảm bảo thay đổi tã đúng cách để tránh ẩm ướt.
• Khám Sức Khỏe Định Kỳ: Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi tình trạng của hệ thống đường tiết niệu và nếu có vấn đề, sớm được chẩn đoán và điều trị.
• Chăm Sóc Sức Khỏe Tổng Thể: Duy trì lối sống lành mạnh với chế độ dinh dưỡng cân đối, tập thể dục thường xuyên và giảm căng thẳng có thể giúp củng cố hệ thống miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Kiểm Soát Các Bệnh Lý Khác: Quản lý các bệnh lý liên quan như tiểu đường và bệnh đau thận để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Điều Trị Các Vấn Đề Sinh Lý: Đối với phụ nữ sau mãn kinh, thảo luận với bác sĩ về các lựa chọn điều trị để giảm nguy cơ UTI do thay đổi cấu trúc niệu đạo.

Phòng bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu ở người già như thế nào?

Nhớ rằng, nếu có bất kỳ triệu chứng nào của UTI xuất hiện, như đau khi đi tiểu, tiểu tiện thường xuyên, hoặc sốt, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Đối với người già và những người có hệ thống miễn dịch yếu, điều trị cũng cần được thực hiện cẩn thận để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Quan trọng nhất, nếu có bất kỳ triệu chứng nào của UTI, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được đánh giá và điều trị kịp thời. Tự động chuẩn đoán và tự điều trị không được khuyến khích, đặc biệt là khi có nhiều loại kháng sinh và mỗi loại kháng sinh có thể phản ứng với loại vi khuẩn khác nhau.