Trào ngược dạ dày: Nguyên nhân và cách điều trị

Hiện nay, trào ngược dạ dày là một trong những căn bệnh thường gặp nhất ở mọi độ tuổi. Phần lớn mọi người sẽ bỏ qua những dấu hiệu của bệnh hoặc chỉ đi khám khi bệnh trở nên nặng hơn, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, đây là một trong những bệnh lý có thể gây ra nhiều biến chứng nặng, thậm chí là nguy cơ tử vong. Hãy cùng Viện dưỡng lão Bình Mỹ tìm hiểu thêm về nguyên nhân và cách trị trào ngược dạ dày trong bài viết này nhé.

Bệnh trào ngược dạ dày là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản là gì?

Trào ngược dạ dày hay hội chứng trào ngược dạ dày thực quản, có tên tiếng anh Gastroesophageal Reflux Disease (GERD), là tình trạng dịch dạ dày bị trào ngược lên thực quản. Thông thường, khi chúng ta ăn uống, thức ăn được đưa vào miệng và đi xuống thực quản, các cơ thắt tại thực quản sẽ mở rộng để thức ăn cùng các chất lỏng đi vào dạ dày rồi tự động đóng kín để thức ăn và dịch vị không bị trào ngược trở lại. Tuy nhiên, đối với người bị trào ngược sẽ xảy ra tình trạng axit từ dạ dày trào ngược lên phần thực quản làm cho lớp niêm mạc thực quản bị kích thích và gây ra những triệu chứng khó chịu. 

Triệu chứng trào ngược dạ dày

Một số biểu hiện của bệnh trào ngược dạ dày

Các biểu hiện trào ngược thực quản ở giai đoạn đầu thường không quá nghiêm trọng, do đó mà nhiều người luôn bỏ qua bệnh hoặc sử dụng thuốc để điều trị tạm thời mà không đi khám tại các cơ sở y tế. Tuy nhiên, nếu các dấu hiệu trào ngược dạ dày duy trì một thời gian dài sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe của bạn. Dưới đây là những biểu hiện thường thấy ở căn bệnh trào ngược thực quản mà bạn nên biết:

• Trào ngược dạ dày ợ hơi, ợ nóng, ợ chua: Đây là những dấu hiệu dễ nhận biết nhất khi dịch dạ dày bị trào ngược, thường xuất hiện sau khi ăn no hoặc khi bị đầy bụng khó tiêu, đặc biệt vào ban đêm. Ợ hơi, ợ nóng và ợ chua thường sẽ đi kèm với nhau, tạo cảm giảm nóng rát từ dạ dày dưới xương ức lan lên cổ và để lại vị chua trong khoang miệng.
• Cảm giác buồn nôn: Sự trào ngược của axit lên cổ họng hoặc miệng sẽ kích thích và gây cảm giác buồn nôn hoặc mắc nghẹn thức ăn ở người bệnh. Tình trạng này thường xuất hiện nhiều khi bạn ăn quá no hoặc nằm ngay sau bữa ăn. Điều này cũng khiến cho người bệnh dễ bị nôn hơn khi say xe, ốm nghén hay khi sử dụng một số loại thuốc.
• Đau hoặc tức ngực: Khi axit trào ngược lên sẽ kích thích vào các đầu mút sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản dẫn đến sự đau nhức ở cơ quan cảm ứng và đưa ra tín hiệu bằng các cơn đau, tức ngực. Tuy nhiên, bạn cần phân biệt với các bệnh về tim mạch hay bệnh phổi khi có triệu chứng tương tự.
• Khó nuốt: Trào ngược dạ dày thực quản với tần suất lớn có thể gây phù nề, sưng tấy, khiến đường kính thực quản bị thu hẹp. Do đó, người bệnh thường có cảm giác khó nuốt và bị vướng ở cổ họng.
• Khàn giọng và ho: Tình trạng trào ngược có thể gây ra tình trạng tổn thương ở dây thanh quản do thường xuyên tiếp xúc với axit dạ dày. Từ đó khiến cho dây thanh quản bị phù nề làm người bệnh khó khăn khi nói chuyện và lâu dần sẽ chuyển thành ho do dịch viêm chảy xuống thanh phế quản.
• Miệng tiết ra nhiều nước bọt: Miệng tiết nhiều nước bọt là cơ chế hoạt động tự nhiên của cơ thể nhằm trung hòa bớt lượng axit trào lên.

Bên cạnh những dấu hiệu trên, bệnh trào ngược còn có thể xuất hiện thêm các triệu chứng khác như khó tiêu, đầy bụng, hen suyễn viêm phổi,… Hoặc nếu dạ dày xuất hiện các tình trạng lạ, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám tốt hơn.

Nguyên nhân trào ngược dạ dày thực quản là gì?

Nguyên nhân gây ra sự trào ngược axit dạ dày

Nguyên nhân bị trào ngược dạ dày chủ yếu là do sự suy suy giảm hoạt động cơ thắt dưới thực quản, sự dư thừa axit hoặc sự quá tải bên trong dạ dày.

Do sự bất thường từ cơ quan thực quản

Sự bất thường của cơ thắt dưới thực quản

Cơ thắt thực quản dưới là cơ thấp nhất của thực quản nối với dạ dày. Thông thường cơ thắt thực quản dưới chỉ giãn ra khi nuốt, sau đó co thắt và đóng kín để ngăn không cho dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Tuy nhiên, vẫn có những lúc trương lực cơ bị giảm và dịch dạ dày bị trào ngược lên thực quản. Khi có hiện tượng trào ngược của dịch dạ dày, dịch nhầy thực quản với bicarbonat và nước bọt có tính kiềm sẽ trung hòa axit của dịch vị làm giảm hoặc mất đi sự kích thích của dịch vị lên niêm mạc thực quản. Nhu động của thực quản sẽ đẩy dịch bị trào ngược xuống lại dạ dày. Do đó khi cơ thắt dưới thực quản bị suy yếu sẽ dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày.

Sự bất thường ở cơ hoành

Cơ hoành là một cơ dẹt hình vòm có chức năng phân chia khoang ngực và khoang bụng. Khi cơ hoành co thắt làm tăng cường sức mạnh cho cơ thắt dưới thực quản ngăn cản hiện tượng trào ngược dạ dày. Vì vậy khi bị thoát vị cơ hoành, cơ thắt dưới thực quản không nằm cùng mức với cơ hoành nên dễ gây ra sự trào ngược từ dạ dày.

Do những vấn đề bất thường ở dạ dày

Các bệnh lý như viêm dạ dày, ung thư dạ dày, hẹp môn vị… khiến cho các chất trong dạ dày lưu thông xuống ruột chậm hơn. Từ đó xuất hiện tình trạng ứ đọng thức ăn tại dạ dày làm tăng áp lực trong dạ dày. Khi ho hoặc hắt hơi quá gắng sức cũng có thể là nguyên nhân gây ra sự trào ngược ở dạ dày do áp lực ổ bụng đột ngột tăng cao.

Một số yếu tố khác gây trào ngược dạ dày

Bên cạnh những nguyên nhân chính đến từ thực quản và dạ dày còn có một số yếu tố về sinh hoạt và lối sống hằng ngày cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh trào ngược dạ dày như:

• Stress, căng thẳng làm tăng tiết Cortisol, đồng thời tăng axit trong dạ dày, làm tăng trương lực co bóp của dạ dày và đẩy dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. 
• Những thói quen ăn uống không lành mạnh như ăn quá no, ăn đêm, ăn đồ nhiều dầu mỡ,… gây áp lực cho trương lực của cơ thắt thực quản, khiến cơ này bị suy yếu, đóng mở bất thường làm tăng nguy cơ bị trào ngược axit dạ dày.
• Cân nặng cũng sẽ gây áp lực lên dạ dày và cơ thắt dưới thực quản khiến trương lực yếu đi làm cho axit dạ dày và các chất dễ trào ngược lên hơn.

Ảnh hưởng của bệnh trào ngược dạ dày 

Ảnh hưởng của bệnh trào ngược dạ dày

Tương tự với những căn bệnh khác, bệnh trào ngược ở dạ dày khi kéo dài một thời gian mà không được điều trị đúng cách sẽ dẫn đến nhiều biến chứng, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng của chúng ta. Một số biến chứng phổ biến của bệnh này như:

• Viêm thực quản: Hơn 50% người bị trào ngược dạ dày đều gặp phải biến chứng này. Trào ngược axit dạ dày có thể gây viêm nhiễm và tổn thương niêm mạc thực quản, dẫn đến tình trạng viêm thực quản. Người bệnh viêm thực quản thường gặp các triệu chứng như đau ngực, khó nuốt và nôn mửa.
• Loét dạ dày: Trong một số trường hợp, viêm thực quản kéo dài có thể hình thành các vết loét nghiêm trọng trên niêm mạc dạ dày.
• Hẹp thực quản: Viêm thực quản và vết loét có thể gây ra sẹo và làm co lại thực quản, khiến đường lưu chuyển thức ăn bị tắc nghẽn và khó nuốt thức ăn hơn.
• Thực quản Barrett: Khi lớp lót của thực quản bị tổn thương liên tục hoặc do quá trình trào ngược dạ dày khiến cho mô vảy ở đoạn dưới của thực quản bị biến đổi thành mô dạng cột với các tế bào giống như ở ruột gọi là dị sản ruột. Các tế bào này bị biến đổi có nguy cơ tiềm ẩn trở thành các tế bào ung thư.
• Viêm xoang: Trào ngược có thể gây ra viêm xoang do việc dịch tiết từ dạ dày trào ngược lên và tiếp xúc với niêm mạc xoang.
• Ung thư thực quản: Đây là biến chứng phổ biến ở những người cao tuổi và có tỉ lệ gây tử vong cao. Giai đoạn đầu, người bệnh sẽ không thấy triệu chứng quá rõ ràng. Cho đến giai đoạn phát triển, người bệnh có thể xuất hiện những cơn đau ở xương ức sau, khàn tiếng, sụt cân một cách bất thường, khó nuốt… Chính vì vậy mà các bệnh nhân bị trào ngược dạ dày nên đi thăm khám tại các cơ sở y tế để kiểm soát bệnh lý và có phương pháp điều trị kịp thời.
• Viêm phế quản và viêm phổi: Loại bệnh này có thể gây viêm và kích ứng ở hệ hô hấp, gây ra các triệu chứng như ho, khò khè, thậm chí là viêm phổi.
• Mất ngủ: Những cơn đau và khó chịu từ bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể gây ra tình trạng khó ngủ hoặc mất ngủ cho người bệnh.

Phương pháp điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản được các chuyên gia chia sẻ dù bệnh này không dễ điều trị dứt điểm và có tỉ lệ tái phát cao, nhưng nếu người bệnh thực hiện đúng liệu pháp điều trị và thay đổi thói quen sống lành mạnh hơn thì hoàn toàn có thể kiểm soát được tình trạng bệnh.

Thay đổi lối sống và thói quen ăn uống

Thay đổi thói quen ăn uống

Người bệnh nên lựa chọn các loại thực phẩm có tính kiềm và có khả năng trung hòa axit như các thực phẩm làm từ tinh bột hoặc đạm dễ tiêu,… vì các thực phẩm này giúp hạn chế sự bào mòn lớp nhầy của axit trong dạ dày, hạn chế các nhịp cơ thắt thực quản có axit trào ngược lên. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng nên hạn chế dùng những thực phẩm kích thích tăng tiết axit hay kích thích cơ thắt thực quản dưới như hoa quả có hàm lượng axit cao (chanh, cam,…), nước có ga, chocolate…

Các sản phẩm có chứa chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê cũng cần hạn chế. Không nên mặc các loại quần áo quá chật hay ăn quá no, đặc biệt là ăn trễ vào buổi tối và không nên nằm ngay sau khi ăn. Như đã nói, cân nặng cũng là một trong những nguyên nhân trào ngược dạ dày. Do đó những người bị béo phì hay thừa cân nên thực hiện giảm cân để tránh những biến chứng của bệnh.

Điều trị bằng thuốc và các phương pháp y tế

Thuốc chống trào ngược dạ dày

Đây là bệnh lý có tỉ lệ tái phát rất cao và có khoảng 70% bệnh nhân sẽ bị tái phát bệnh trong vòng một năm. Do đó, để việc điều trị đạt hiệu quả tối đa thì bệnh nhân cần phải thực hiện nghiêm ngặt theo hướng dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị. 

Tùy thuộc vào từng giai đoạn của bệnh mà bác sĩ sẽ cân nhắc để đưa các toa thuốc điều trị trào ngược dạ dày phù hợp với bệnh nhân. Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng sẽ hướng dẫn bệnh nhân ăn uống lành mạnh để giảm các triệu chứng và trị khỏi bệnh hoàn toàn.

Cần phải lưu ý việc sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc để kết hợp trị bệnh bởi đó cũng có thể là nguyên nhân gây ra các biến chứng nặng hơn cho bệnh nhân. Một số loại thảo dược có khả năng giúp giảm những triệu chứng của bệnh hiệu quả. Tuy nhiên, những thảo dược này cũng có thể gây ra dị ứng đối với những bệnh nhân có cơ địa nhạy cảm hoặc khi sử dụng cùng với các loại thuốc điều trị. Do đó, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc thảo dược kết hợp nào, người bệnh cũng cần phải trao đổi với bác sĩ. 

Hướng dẫn cách ngăn ngừa bệnh trào ngược dạ dày ở người lớn tuổi

Cách ngăn ngừa bệnh trào ngược dạ dày

Bệnh trào ngược dạ dày ở người già cũng là một nỗi lo lớn, bởi họ thường kèm theo những căn bệnh khác khiến sức khỏe họ càng suy yếu. Do đó, để chăm sóc người già đúng cách bạn cần phải lưu ý những vấn đề sau:

• Duy trì lối sống lành mạnh: Hạn chế các loại thức ăn chứa chất béo, cay, cafein, rượu và đồ uống có ga. Nên ăn nhẹ và chia ra nhiều bữa trong ngày thay vì ăn ít bữa nhưng số lượng thức ăn nhiều. Duy trì luyện tập thể thao và cân nặng hợp lý.
• Điều chỉnh thói quen ăn uống: Tránh ăn hoặc uống ít nhất 2-3 giờ trước khi đi ngủ. Nhai thức ăn kỹ trước khi nuốt, hạn chế ăn nhanh và ăn quá nhiều trong mỗi bữa. 
• Điều chỉnh tư thế ngủ: Nâng độ cao của phần đầu giường hoặc sử dụng gối ngủ cao để ngăn ngừa tình trạng trào ngược khi ngủ.
• Tránh thuốc có tác động tiêu cực: Hỏi ý kiến bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng và xem xét thay đổi hoặc điều chỉnh liều lượng để tránh tác động tiêu cực đến dạ dày.
• Kiểm tra định kỳ: Thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ để có thể sớm phát hiện những triệu chứng bệnh lý và điều trị kịp thời.

Như vậy, trên đây là tất cả thông tin về bệnh trào ngược dạ dày phổ biến hiện nay. Hy vọng bài viết này đã có thể giúp bạn giải đáp những vấn đề liên quan đến bệnh lý và bảo vệ sức khỏe bản thân cũng như những người thân trong gia đình một cách tốt hơn.

Thông tin liên hệ:

HỆ THỐNG DƯỠNG LÃO BÌNH MỸ

SĐT: 0789 7575 39

Email: vanphong@duonglaobinhmy.com

Địa chỉ: 3D Đ. Số 171, Bình Mỹ, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh

Website: https://duonglaobinhmy.com/