Viêm phế quản là gì? Cách điều trị viêm phế quản cho người già

Viêm phế quản là một bệnh lý về đường hô hấp dưới, gây ra các triệu chứng như ho có đờm, khó thở, sốt, mệt mỏi. Bệnh lý này có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng người già là đối tượng có nguy cơ mắc loại bệnh này cao nhất. Vậy bệnh viêm phế quản là gì? Có nguy hiểm không? Cách điều trị viêm phế quản cho người già như thế nào? Hãy cùng Hệ thống dưỡng lão Bình Mỹ tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Viêm phế quản là gì?

Viêm phế quản là một dạng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Đây là tình trạng viêm nhiễm ống phế quản cấp tính nhưng không được chữa trị triệt để, gây ra các cơn tái phát liên tục, dẫn đến việc các ống phế quản bị hư hại nặng nề tạo ra nhiều đờm, gây ho và khó thở. Viêm phế quản phổi có thể diễn tiến ở nhiều mức độ khác nhau, bao gồm cả viêm phế quản cấp tính và viêm phế quản mãn tính.

Đối tượng nào dễ bị mắc bệnh viêm phế quản?

Viêm phế quản là một bệnh phổ biến ở Việt Nam và có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào. Dưới đây là các đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao:

• Người nghiện hút thuốc lá.
• Người thường xuyên tiếp xúc với các nguồn không khí độc hại.
• Người có sức đề kháng yếu hoặc có tiền sử bệnh mãn tính.
• Người cao tuổi có nguy cơ nhiễm trùng phế quản cao.

Nguyên nhân viêm phế quản là gì?

Hút thuốc lá thường xuyên

Hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra viêm phế quản mạn tính. Khói thuốc gây co thắt phế quản bằng cách làm giảm sự di chuyển của tế bào niêm mạc phế quản, tăng tiết nhầy của các tuyến và kích thích bạch cầu đa nhân giải phóng men tiêu protein.

Khói thuốc cũng gây tổn thương cấu trúc của các sợi lông mao trong phổi, làm cho chúng trở thành những mảnh vụn kích thích gây ho. Hút thuốc lá thụ động (ngửi khói thuốc lá) cũng ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là trẻ em và người già, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hô hấp và viêm phế quản.

Thường xuyên tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm

Việc tiếp xúc với không khí ô nhiễm, hít phải hơi độc, bụi bẩn hoặc các chất gây kích thích đường hô hấp như bông dệt, khói hoá học cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý viêm phế quản. Không khí ô nhiễm có thể chứa các tác nhân gây nhiễm trùng như virus, vi khuẩn, nấm hoặc các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi bẩn. Không khí ô nhiễm làm giảm sức đề kháng của niêm mạc đường hô hấp, khiến cho phổi dễ bị viêm và sưng.

Sức đề kháng không tốt

Sức đề kháng không tốt có thể do nhiều nguyên nhân như thiếu dinh dưỡng, suy dinh dưỡng, stress, thiếu ngủ, mắc bệnh mãn tính gây suy giảm hệ thống miễn dịch. Sức đề kháng không tốt làm cho cơ thể khó chống lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường bên ngoài và dễ bị biến chứng khi mắc viêm phế quản.

Nhiễm trùng hô hấp do virus, vi khuẩn, nấm

• Các tác nhân gây nhiễm trùng có thể lây lan trong không khí khi người khác ho hay thông qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc các dịch hô hấp như nước bọt, đờm.
• Các loại virus gây viêm phế quản cấp tính thường gặp là: Rhinovirus, parainfluenza, virus cúm A hoặc B, virus hợp bào hô hấp, coronavirus hoặc metapneumovirus. Virus SARS-CoV-2 cũng có thể gây viêm phế quản cấp tính trong đại dịch COVID-19.
• Các loại vi khuẩn gây viêm phế quản cấp tính thường gặp là Mycoplasma pneumoniae, Bordetella pertussis và Chlamydia pneumoniae. Vi khuẩn thường bội nhiễm sau khi đã có nhiễm virus.
• Các loại nấm gây viêm khí phế mạc cấp tính ít gặp hơn và thường liên quan đến suy giảm miễn dịch hoặc điều kiện môi trường đặc biệt. Ví dụ như nấm Aspergillus có thể gây viêm phế quản ở những người sống tại vùng nhiệt đới hoặc có tiếp xúc với rơm rạ.

Triệu chứng viêm phế quản

Theo các chuyên gia, các triệu chứng viêm phế quản có thể bao gồm:

• Ho có đờm. Đờm có màu trong, trắng, xám vàng hoặc xanh lục.
• Thở khò khè, cảm giác tức ngực, khó thở.
• Sốt nhẹ, ớn lạnh, nhức mỏi cơ thể, đau đầu.
• Nghẹt mũi, xoang mũi, đau họng.

Những triệu chứng này có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng tùy theo loại cấp tính hay mãn tính. Vì vậy, bạn nên đi khám bác sĩ nếu ho kéo dài hoặc có biểu hiện nặng hơn.

Viêm phế quản có nguy hiểm không?

Viêm phế quản có nguy hiểm không phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ của bệnh. Đối với viêm phế quản cấp, bệnh có thể tự phục hồi trong 7 – 10 ngày mà không để lại biến chứng. Tuy nhiên, nếu người già không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể gây ra các biến chứng như viêm phổi, ho ra máu, bội nhiễm hoặc viêm phế quản mãn tính. Viêm phế quản mãn tính cũng có thể dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm khác như ung thư phế quản, ung thư phổi hoặc lao phổi.

Nguyên tắc chẩn đoán viêm phế quản là gì?

Để chẩn đoán viêm phế quản, bác sĩ sẽ dựa vào các nguyên tắc sau:

Kiểm tra chức năng phổi

Bác sĩ sẽ sử dụng một thiết bị gọi là spirometry để đo lượng không khí bạn thở ra và vào. Qua đó có thể xác định mức độ tắc nghẽn của đường hô hấp và loại trừ các bệnh lý khác như hen suyễn.

Chụp x-quang phổi

Bác sĩ sẽ dùng tia X để chụp ảnh phổi của bạn. Điều này giúp kiểm tra có tổn thương hay nhiễm trùng nào ở phổi hay không và loại trừ các bệnh lý khác như ung thư phổi, lao phổi.

Xét nghiệm máu

Bác sĩ sẽ lấy một ít máu của bạn để kiểm tra các chỉ số như số lượng các loại tế bào máu, mức độ oxy và carbon dioxide trong máu. Điều này giúp đánh giá tình trạng viêm nhiễm và chức năng hô hấp.

Nội soi phế quản

Nội soi phế quản giúp bác sĩ quan sát tình trạng niêm mạc, tắc nghẽn, xuất huyết, viêm nhiễm, khối u hay dị vật trong đường thở và lấy mẫu bệnh phẩm. Nó có thể được sử dụng để kiểm soát chảy máu và điều trị các bệnh về đường hô hấp như viêm phế quản cấp hoặc mãn tính, ung thư phế quản, viêm phổi do nấm hoặc ký sinh trùng, bệnh phổi mô kẽ, ho ra máu, ho dai dẳng hoặc khó thở. 

Đo chức năng hô hấp

Đo chức năng hô hấp có thể được chỉ định khi nghi ngờ các bệnh lý hô hấp như viêm phế quản cấp hoặc mãn tính, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh phổi hạn chế hoặc để theo dõi ảnh hưởng của bệnh trên chức năng phổi.

Đo chức năng hô hấp giúp ghi lại các chỉ số quan trọng về lưu lượng không khí lưu thông trong phế quản và phổi, thể tích khí có trong phổi và hiệu suất trao đổi khí của máu. Các chỉ số này được biểu diễn dưới dạng số liệu và đường cong lưu lượng – thể tích.

Cách điều trị bệnh viêm phế quản ở người già

Đối với viêm phế quản cấp tính, cách điều trị chủ yếu là hỗ trợ và giảm triệu chứng. Không nên dùng kháng sinh trừ khi có dấu hiệu nhiễm trùng vi khuẩn. Đối với viêm phế quản mãn tính, điều trị nhằm ngăn ngừa và kiểm soát các đợt kịch phát cấp tính, giảm tần suất và mức độ nặng của các đợt kịch phát, cải thiện chức năng hô hấp. Các biện pháp điều trị bệnh viêm phế quản ở người già bao gồm:

Uống nhiều nước

• Uống nhiều nước giúp làm loãng đờm, dễ khạc ra và giảm ho.
• Nước cũng giúp cơ thể không bị mất nước do sốt hoặc do sử dụng thuốc giãn phế quản.

Nghỉ ngơi

• Nghỉ ngơi giúp cơ thể hồi phục và tăng sức đề kháng.
• Nghỉ ngơi cũng giúp giảm ho và khó thở.

Dùng thuốc

• Thuốc long đờm: Giúp làm loãng đờm và dễ khạc ra. Có thể dùng thuốc có chứa guaifenesin hoặc acetylcysteine.
• Thuốc giãn phế quản: Giúp mở rộng các ống phế quản và làm giảm co thắt, khó thở. Có thể dùng thuốc có chứa salbutamol, terbutaline hoặc ipratropium bromide.
• Thuốc kháng histamin: Giúp làm giảm sưng niêm mạc và tiết nhầy. Có thể dùng thuốc có chứa loratadine, cetirizine hoặc fexofenadine.
• Kháng sinh: Chỉ dùng khi có dấu hiệu nhiễm trùng vi khuẩn như sốt cao, đờm có màu xanh hoặc vàng, khó thở nặng. Có thể dùng thuốc có chứa amoxicillin, azithromycin hoặc doxycycline.

Làm sạch đường hô hấp

• Làm sạch đường hô hấp bằng cách hít hơi nước ấm hoặc dung dịch muối sinh lý giúp làm ẩm niêm mạc và làm loãng đờm.
• Làm sạch đường hô hấp bằng cách vỗ nhẹ lưng hoặc ngực để giúp đưa đờm ra ngoài.

Phòng bệnh viêm phế quản đối với người cao tuổi

Dưới đây là một số thông tin về cách phòng bệnh viêm phế quản đối với người cao tuổi:

• Tránh hút thuốc và khói thuốc.
• Uống đủ nước.
• Thường xuyên súc miệng bằng nước muối sinh lý.
• Tiêm vắc xin phòng viêm phế quản.
• Chăm sóc cơ thể đầy đủ, đúng cách.
• Tránh xa các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, bụi bẩn, khí độc.
• Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng.

Ngoài ra, người già cũng nên chú ý đến các triệu chứng của bệnh như ho, ho có đờm, thở khò khè, khó thở, sốt, mệt mỏi. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, người già nên được chăm sóc kỹ càng và thăm khám tại bác bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Viêm phế quản có thể gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người cao tuổi. Vì vậy, người bệnh cần phải được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về bệnh viêm phế quản cũng như cách phòng bệnh hiệu quả.

Nếu người thân của bạn không may bị mắc bệnh viêm phế quản do covid – 19, nhưng bạn không có nhiều thời gian để chăm sóc thì bạn có thể sử dụng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi hậu covid của Bình Mỹ nhé. Để được tư vấn và hỗ trợ, xin vui lòng liên hệ đến chúng tôi qua những cách sau:

HỆ THỐNG DƯỠNG LÃO BÌNH MỸ

SĐT: 0789 7575 39

Email: vanphong@duonglaobinhmy.com

Địa chỉ: 3D Đ. Số 171, Bình Mỹ, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh

Website: https://duonglaobinhmy.com/